Học sinh được chọn 1 trong 2 đề sau: Không có kính không phải vì xe không có kính

* Hướng dẫn giải

Đề 1: Bài viết cần đảm bảo các ý sau:

- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm, hai khổ thơ cần phân tích.

- Cảm nhận về hai khổ thơ: Cần thấy được:

    + Vẻ đẹp của hình tượng người lính: thể hiện qua tư thế hiên ngang, tình thần dũng cảm, coi thường gian khổ, hiểm nguy, cái nhìn lạc quan, tươi vui… Thiếu đi những phương tiện vật chất tối thiểu lại là hoàn cảnh để người lính lái xe bộc lộ những phẩm chất cao đẹp và sức mạnh tinh thần lớn lao của họ.

    + Vẻ đẹp của ngôn từ nghệ thuật: hình ảnh thơ độc đáo, ngôn ngữ thơ rất gần với lời nói, có những câu như văn xuôi tạo nên giọng điệu ngang tàng, thể hiện cái hiên ngang của người lính, thể thơ tự do với số câu linh hoạt.

- Học sinh tự chọn một tác phẩm khác cũng viết về đề tài người lính (trong hoặc ngoài sgk) để liên hệ với hai khổ thơ trên. Cần nói qua về nội dung của tác phẩm được chọn, chỉ ra nét gặp gỡ của các tác giả (có thể về nội dung hoặc nghệ thuật hoặc cả nội dung và nghệ thuật, tùy theo tác phẩm được chọn) khi viết về người lính. Trên cơ sở đó, khẳng định ý nghĩa của đề tài người lính và đóng góp của mỗi nhà văn khi viết về đề tài này.

Đề 2: Một số hướng giải quyết:

- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: Những trải nghiệm trong quá trình đọc sẽ thắp lên trong ta những ngọn lửa – những cảm xúc mãnh liệt. Đó có thể là ngọn lửa của khát khao chiếm lĩnh tri thức, ngọn lửa của mơ ước được đến với những vùng trời mới, được sống một cuộc đời tốt đẹp hơn, ngọn lửa của những tình cảm rực cháy: yêu thương, căm ghét, xúc động, tin tưởng….

- chứng minh bằng những trải nghiệm trong quá trình đọc tác phẩm văn học: Học sinh tự chọn phân tích 1 hoặc nhiều tác phẩm (trong hoặc ngoài sgk) để chỉ ra những ngọn lửa mà trang sách nhóm lên trong mình. Cảm nhận của học sinh cần chân thành,tinh tế, sâu sắc. Bài làm cần có lí lẽ làm sáng tỏ vấn đề chứ không chỉ dừng lại ở việc phân tích nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

- Khái quát, đánh giá, bàn luận vấn đề: Học sinh đưa ra các ý kiến, suy nghĩ khác nhau về vấn đề. Có thể là:

+ Chỉ những tác phẩm thực sự giá trị mới nhóm lên ngọn lửa của những điều tốt đẹp, làm bừng sáng tâm hồn người đọc.

    + tác động của văn chương thường không đến ngay lập tức sau khi đọc mà phải qua quá trình nghiền ngẫm, chiêm nghiệm. Chỉ khi đọc có trình độ thường thức, có sự âm hiểu văn học, tác phẩm mới có thể nhóm lửa tâm hồn họ.