Soạn bài: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt

Câu 1 (trang 15 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1): Văn bản và mục đích giao tiếp

a. Muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm cần dùng ngôn ngữ nói hoặc viết.

b. Để biểu đạt tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng một cách đầy đủ, trọn vẹn phải xác định rõ mục đích giao tiếp, lập văn bản có chủ đề thống nhất, có liên kết, mạch lạc, biểu đạt phù hợp.

c. Câu ca dao được sáng tác để truyền đạt một tư tưởng, một lời khuyên. Nói lên lập trường, ý chí và niềm tin vào chính mình trong mọi hoàn cảnh. Hai câu 6 và 8 liên kết với nhau bằng cách bắt vần bền-nền, nội dung biểu đạt. Câu ca dao biểu đạt trọn vẹn ý và có thể coi là một văn bản.

d. Lời phát biểu của thầy cô hiệu trưởng trong lễ khai giảng năm học là một văn bản. Vì nó có chủ đề cụ thể, có liên kết, bố cục rõ ràng, có cách diễn đạt phù hợp.

đ. Bức thư em viết cho bạn bè, người thân là một văn bản có chủ đề, nội dung.

e. Những đơn xin học, bài thơ, truyện cổ tích, câu đối, thiếp mời,… đều là văn bản. Ngoài ra có bài tập làm văn, thư cảm ơn, một bài thuyết trình,… cũng là văn bản.

Câu 2 (trang 16 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1): Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản

Bài tập (trang 17 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

   - Hai đội bóng đá muốn xin phép sử dụng sân vận động của thành phố (Hành chính - công vụ)

   - Tường thuật diễn biến trận đấu bóng đá (Tự sự )

   - Tả lại những pha bóng đẹp trong trận đấu (Miêu tả)

   - Giới thiệu quá trình thành lập và thành tích thi đấu của hai đội (Thuyết minh)

   - Bày tỏ lòng yêu mến môn bóng đá (Biểu cảm)

   - Bác bỏ ý kiến cho rằng bóng đá là môn thể thao tốn kém, làm ảnh hưởng không tốt tới việc học tập và công tác của nhiều người. (Nghị luận)

Câu 1 (trang 17 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

a. Tự sự

b. Miêu tả

c. Nghị luận

d. Biểu cảm

đ. Thuyết minh

Câu 2 (trang 18 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

   Truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên thuộc kiểu văn bản tự sự. Vì nội dung của nó là kể lại sự việc và con người với những lời nói, hành động có diễn biến mạch lạc.