Soạn bài Vượt thác- Soạn văn lớp 6

    Câu 1: Hãy tìm bố cục của văn “ Vượt thác ” cùa Võ Quảng theo trình tự miêu tả.

• Đoạn thứ nhất: Từ đầu đến "Thuyền chuẩn bị vượt nhiều thác nước."  Đoạn này kể việc con thuyền chạy trên đoạn sông bằng phẳng trước khi đến  chân thác.
• Đoạn thứ hai: Từ chỗ "Đến Phường Rạnh, dượng Hương sai nấu cơm ăn" đến "... thuyền vượt qua khỏi thác Cổ Cò." Đoạn này kể việc con thuyền  vượt qua đoạn sông có nhiều thác dữ.
• Đoạn thứ ba là phần còn lại của bài. Đoạn này kể việc con thuyền đi trên đoạn sông đã chảy yên ả hơn.

   Câu 2: Cảnh dòng sông và hai bên bờ qua sự miêu tả ở trong bài đã có đổi thay như thế nào theo từng chặng đường của con thuyền? Theo em, vị trí quan sát để miêu tả của người kể chuyện trong bài văn này là ở chỗ nào?Vị trí quan sát ấy có thích hợp không? Vì sao?

 

   Câu 3: Cảnh con thuyền vượt thác được miêu tả như thế nào? Hãy tìm những chi tiết miêu tả ngoại hình, hành động của nhân vật dượng Hương Thư trong cuộc vượt thác. Những cách so sánh nào đã được sử dụng?

   Chiếc sào của dượng Hương Thư dưới sức chống bị cong lại. Nước bị cản vâng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy trở lại... Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên.

• Ngoại hình của dượng Hương Thư trong cảnh vượt thác: Dượng Hương Thư dánh trần đứng sau lái... như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, mắt nẩy lửa, ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
• Động tác của dượng Hương Thư: Dượng Hương Thư co người phóng chiếc sào xuống lòng sông nghe một tiếng "soạc"! Thép đã cắm vào sỏi. Dượng: Hương Thư ghì chặt trên đầu sào, lấy thế trụ lại... Những động tác thả sào, rút sào nhanh như cắt.
• Các hình ảnh so sánh:

• Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ. Những động tác thả sào rút sào nhanh như cắt.

    Hình ảnh so sánh: "Dượng Hương Thư như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ" có ý nghĩa đề cao vẻ đẹp và sức mạnh của một người lao động quả cảm, hiên ngang dám đối chọi với thiên nhiên. Cách so sánh này làm cho hình ảnh dượng Hương Thư có vẻ kì bí và mang tính huyền thoại như một nhân vật anh hùng trong một bản trường ca của đồng bào miền núi.

     Câu 4: Ở đoạn văn đầu và đoạn cuối của bài có hai hình ảnh miêu tả những cây thu trên bờ sông. Em hãy chỉ ra hai hình ảnh ấy và cho biết tác giả đã sử dụng các chuyển nghĩa nào ở mỗi hình ảnh. Nêu ý nghĩa của từng trường hợp.

    ở đoạn đầu và cuối của bài có hai hình ảnh miêu tả những cây cổ thụ trên bờ sông:

• Dọc sông, những chùm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước.
• Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến vệ phía trước.

• ớ mỗi hình ảnh ấy tác giả đã sử dụng cách chuyển nghĩa.

• Trong hình ảnh thứ nhất, nhóm từ: "dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước" là để nói về con người nhưng đã dùng để nói về cây.
• Trong hình ảnh thứ hai, tác giả đã so sánh các cây cổ thụ như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước. Hình ảnh này có ý nghĩa: thiên nhiên cũng đồng tình với con người và cũng cổ vũ, động viên con người hăng hái tiến lên.

   Trong hai hình anh này, ngoài phép so sánh, tác giả còn dùng phép hóa để việc miêu tã thêm sinh động, cây cỏ, cảnh vật như cùng có tâm

                                  LUYỆN TẬP

    Hai bài Sông nước Cà Mau và Vượt thác đều miêu tả cảnh sông nước. Em hãy nêu những nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiê.n được miêu tả ở mồị bài và nghệ thuật miêu tả của mỗi tác giả.

- Hai bài văn trên đều miêu tả cảnh sông nước nhưng mỗi bài có một đặc điểm riêng:

• Bài Sông nước Cà Mau thiên về miêu tả cảnh chằng chịt của sông nước vẻ đẹp phong phú của vùng sông nước Cà Mau và cảnh sinh hoạt đông Vui nhộn nhịp của nhân dân sống ở đây.
• Bài Vượt thác lại thiên về miêu tả cảnh tượng hùng vĩ và địa thế hiểm trở của một đoạn sông Thu Bồn để từ đó làm bật lên sức mạnh lao động khắc phục thiên nhiên của con người.

• Ở bài văn thứ nhất tác giả vừa miêu tả cảnh vật vừa giải thích cách đặt tên cho đất đai nên bài văn vừa có giá trị văn học vừa có giá trị lịch sử.
• Ở bài văn thứ hai tác giả dùng bút pháp khắc họa để tạo dựng một hình tượng nhân vật mạnh mẽ, lớn lao giữa một khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ.