Soạn bài Ôn tập về dấu câu- Soạn văn lớp 6

Tóm tắt bài

    I. CÔNG DỤNG

1. Đặt các dấu chấm, hỏi, chấm than vào đúng chỗ:

        a. Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn. (Đặt dấu chấm than vì câu trên là câu cẩm thán)

        b. Con cố nhận ra không? (Câu hỏi cần đặt dấu hỏi)

        c. Cá ơi, giúp tôi với! Thương tôi với! (Đặt dấu chấm than sau hai câu cầu khiến)

        d.Giời chớm hè. Cây côi um tùm. Cả làng thơm. (Đặt dấu chầm để ngăn cách các câu đơn)

   2. a) Tôi phải bảo:

• Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào.

       [...] Rồi, với bộ điệu khinh khinh, tôi mắng:

• [...] Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.

• Trong các câu trên có hai dấu chấm đặt sau hai câu cầu khiến.

         b) AFP đưa tin theo cách ỡm ờ: "Họ là 80 người sức lực khá tốt nhưng hơi gầy " ).

• Dấu chấm than biểu hiện ý mỉa mai.

   II. CHỮA MỘT SỐ LỖI THƯỜNG GẶP

 

1. So sánh cách dùng dấu câu trong từng cặp câu dưới đây.    a) - "Đệ nhất ki quan Phong Nha" nằm trong một quần thể hang động

   thuộc khối núi đá với Kẻ Bàng ở miền tây Quảng Bình. Có thể tới Phong Nha rất dễ dàng bằng hai con đường [...]

        Nhận xét: Nếu 80 sánh cách dùng dấu câu trong hai câu trên thì ta thấy dùng dấu chấm để tách riêng hai câu ra là hợp lý hơn vỉ mỗi câu biểu hiện một nội dung khác biệt.

   b) - Nơi đây vừa có nét hoang sơ, bí hiểm. Lại vừa rất thanh thoát và giàu chất thơ.

      Nơi đây vừa có nét hoang sơ, bí hiểm; lại vừa rất thanh thoát và giàu chất thơ.

    Nhận xét: So sánh hai câu trên thì sau chừ bí hiểm đặt dấu chấm là không hợp lí vì ý văn đang đi liền một mạch. Cặp từ vừa phải đi song hành trong cùng một câu để diễn tả hai trạng thái cùng diễn ra. Chấm câu như vậy còn làm cho câu sau sai về ngữ phắp vì thiếu chủ ngữ.

    2. Cách dùng dấu chấm hỏi và dấu chấm than trong các câu dưới đây vì sao không đúng? Hãy chữa lại các dấu câu ấy cho đúng.

    a. Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì? Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa? Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên.

    b. Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì. Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa. Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên!

    Nhận xét:

•  ở đoạn a: hai câu đầu là hai câu tự kể bình thường, không phải là hai câu nghi vấn nên không thể đặt dấu chấm hỏi.

        • ở đoạn b: câu cuối cùng cũng là một câu tự kể bình thường, không phải câu cảm thán hay cầu khiến nên không thể đặt dấu chấm than.

    III. LUYỆN TẬP

   1. Đặt dấu chấm vào những chỗ thích hợp trong đoạn văn sau đây:

   Tuy rét vẫn kéo dài, mùa xuân đã đến bên bờ sông Lương. Mùa xuân đã điểm các chùm hoa gạo đỏ mọng lên những cành cây gạo chót vót giữa trời và trải màu lúa non sáng dịu lên khắp mặt đất mới cách ít ngày còn trần trụi đen xám. Trên những bãi. đất phù sa mịn hồng mơn mởn, các vòm cây quanh nám xanh um đã dần dần chuyển màu lôm đốm, như được rắc thêm một lớp bụi phấn hung vàng: các vườn nhãn, vườn vải đang trổ hoa [...] Mùa xuân đã đến. Những buổi chiều hửng ấm, từng đàn chim én từ dãy núi biếc đằng xa bay tới, lượn vòng trên những bến đò, đuổi nhau xập xè bên những mái nhà tỏa khói. Những ngày mưa phùn, người ta thấy trên mấy bãi soi dài nỗi lên đây đó ở giữa sông, những con giang, con sếu cao gần bằng người, thông biết từ đâu về, theo nhau lững thững bước thấp thoáng trong bụi mưa trắng xóa. Có những buối, cả một quãng sông phía gần chân núi bỗng vì hàng nghìn đôi cánh của những đàn sâm cầm tới tấp sà xuống