Hướng dẫn soạn bài Đập đá ở Côn Lôn - Phan Bội Châu

ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN – Phan Bội Châu

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1, Câu 2:
Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,

Quan niệm nhân sinh truyền thống “ làm trai” “Đã sinh làm trai thì phải khác
đời” (Phan Bội Châu) chí làm trai Nam, Bắc, Tây, Đông - cho phỉ sức vẫy vùng
trong bốn bể ( Nguyễn Công Trứ)….đó là lòng kiêu hãnh, là ý chí tự khảng
định mình, là khát vọng hành động mãnh liệt. Con người như thế lại đường
hoàng “đứng giữa đất Côn Lôn.”

Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.

Nghĩa đen : việc đập đá làm lở núi non
Nghĩa biểu trưng: bộc lộ cái chí lớn và tư thế hiên ngang lẫm liệt của ngưòi tù Côn Lôn. làm cho lở núi non
~> Người tù đứng giữa đất Côn Lôn,giữa hòn đảo xa,giữa nắng gió của biển trời,núi non hùng vĩ,chế độ nhà tù khắc nghiệt ,không gian trơ trụi hoang vắng,điều kiện làm việc nguy hiểm với súng đạn,roi vọt của quân thù.,tính chất công việc vô cùng cực nhọc .Ba câu thơ sau vừa miêu tả chân thực công việc lao động nặng nhọc, dùng búa để khai thác đá ở những hòn núi ngoài Côn Đảo, vừa khắc họa nổi bật tầm vóc khổng lồ của người anh hùng với những hành động phi thường.Đó là tư thế hiên ngang lẫm liệt trước quân thù mặc dù bị tù đày khổ sai nhưng không hề nao núng “Lừng lẫy làm cho núi non lở”

Nét bút khoa trương ~> sức mạnh to lớn, khí thế hiên ngang “lừng lẫy” hành đông quả quyết, mạnh mẽ phi thường “xách búa” “ ra tay” sức mạnh thần kỳ “làm cho lở núi non” “đánh tan năm bảy đống” “đập bể mấy trăm hòn ”
~> Quan niệm làm trai của các bậc anh hùng hào kiệt
- Bút pháp khoa trương, lãng mạn. Sự miêu tả kết hợp với biểu cảm
- Nghệ thuật đối, sử dung động từ mạnh .
- Giọng thơ thể hiện khẩu khí ngang tàng ngạo nghễ.
- Người tù cách mạng với tư thế khí phách hiên ngang lẫm liệt.

=>Bốn câu thơ đã khắc họa hình ảnh người tù cách mạng với tư thế ngạo nghễ,khí phách ngang tàn lẫm liệt sừng sững giữa đất trời.
Câu 3:
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước
Gian nan chi kể việc con con!

-Tự thấy mình có tấm than cứng cỏi,trung kiên,không sờn lòng đổi chí trước mọi thử thách gian nan.
-Làm rõ sức chịu đựng mãnh liệt cả về thể xác lẫn tinh thần của con người trước thử thách gian nan
-Tự hào,kiêu hãnh về công việc mình theo đuổi-xem thường việc tù đày
-Bất khuất gian nguy,trung thành với lí tưởng yêu nước
-Khẳng đinh lí tưởng yêu nước lớn lao mới là điều quan trọng nhất
=>Tin tưởng mãnh liệt ở sự nghiệp yêu nước của mình,coi khinh gian lao tù đày
=>Nghệ thuật: Nghệ thuật ẩn dụ kết hợp với nghệ thuật đối lập,lối nói khoa trương,ngôn ngữ hàm súc đặc sắc,giọng điệu hào hùng mạnh mẽ,khẩu khí ngang tàn của người anh hùng không chịu khuất phục hoàn cảnh luôn giữ vững niềm tin và ý chí chiến đấu sắc son.Vẻ đẹp tinh thần kết hợp với tầm vóc lẫm liệt oai phong tạo nên hình tượng giàu chất sử thi và gây ấn tượng mạnh