Soạn bài: Các thành phần biệt lập

Câu 1 (trang 18 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Các từ ngữ in đậm trong những câu trên thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc nêu ở trong câu :

   (1) – chắc: thể hiện độ tin cậy cao.

   (2) – Có lẽ: cũng thể hiện độ tin cậy nhưng thấp hơn so với từ “chắc”.

Câu 2 (trang 18 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Thành phần tình thái không quyết định đến nghĩa sự việc của câu. Cho nên khi bỏ đi các từ ngữ chắc, có lẽ thì nội dung cơ bản của những câu trên không thay đổi.

II. Thành phần cảm thán

Câu 1 (trang 18 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Các từ ngữ Ồ, Trời ơi trong hai câu không chỉ sự vật hay sự việc cụ thể nào. Đây là thành phần cảm thán, có tác dụng bộc lộ tâm lí của người nói.

Câu 2 (trang 18 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Nhờ những phần tiếp theo của câu mà chúng ta có thể hiểu được ý nghĩa cảm thán của từng câu, rằng tại sao người nói lại kêu lên ồ và trời ơi.

Câu 3 (trang 18 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Các từ ngữ in đậm dùng để bộc lộ tâm lí người nói (vui, buồn, mừng, giận,...)

Câu 1 (trang 19 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

   - Các thành phần tình thái: có lẽ (câu a), hình như (câu c), chả nhẽ (câu d)

   - Các thành phần cảm thán: chao ôi (câu b)

Câu 2 (trang 19 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Có thể có những từ ngữ có mức độ tin cậy (hay chắc chắn) ngang hàng nhau, chỉ khác nhau về thói quen hay hoàn cảnh sử dụng.

dường như / hình như / có vẻ như → có lẽ → chắc là → chắc hẳn → chắc chắn

Câu 3 (trang 19 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

   - chắc chắn : độ tin cậy cao nhất.

   - hình như : độ tin cậy thấp nhất

Tác giả dùng từ chắc vì nó chưa đến mức tin cậy quá cao để sự việc xảy ra. Sự việc chỉ là dự đoán, có thể diễn ra theo hai khả năng : theo tính huyết thống thì sẽ xảy ra, nhưng do thời gian và sự thay đổi thì chưa biết trước được gì.

Câu 4 (trang 19 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Đoạn văn tham khảo :

   Đọc Lặng lẽ Sa Pa, chắc hẳn mỗi chúng ta đều mang lòng kính phục với chàng thanh niên 27 tuổi và sự cống hiến thầm lặng của anh. Cuộc gặp gỡ giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư trẻ với anh thanh niên dù chỉ là tình cờ, nhưng cũng đủ để phác thảo bức chân dung con người thầm lặng này, như chính cái lặng lẽ của Sa Pa vậy. Qua truyện, chúng ta thấy được không khí xây dựng xã hội chủ nghĩa và đấu tranh thống nhất nước nhà đang trên đà hăng say như thế nào. Anh thanh niên không có tên rõ ràng, anh là đại diện cho cả một thế hệ trẻ hăng hái cống hiến thanh xuân cho đất nước. Ôi, đất nước ta còn bao con người cao cả như vậy.