Lai một cặp tính trạng chuẩn nhất - Sinh học 9

trong bài viết này sẽ gửi đến các bạn lý thuyết về bài 2 lai một cặp tính trạng sinh học 9, kiến thức về khái niệm lai một cặp tính trạng, quy luật lai một cặp tính trạng,... và bài tập lai một cặp tính trạng lớp 9. Hãy đón đọc nhé!

A. Lý thuyết

I. Thí nghiệm của Menđen

1. Tiến hành thí nghiệm

Trước khi bắt tay vào làm thí nghiệm Menđen đã chọn các giống đậu Hà Lan khác nhau về một cặp tính trạng.

Quy trình thí nghiệm của Menđen:

- Bước 1: Chọn cây hoa đỏ làm cây mẹ, cắt bỏ đi nhị từ khi chưa chín

- Bước 2: Chọn bố là cây hoa trắng, ở cây hoa trắng được chọn làm bố sẽ khi nhị chín lấy hạt phấn rắc lên đầy nhụy của cây hoa làm mẹ là cây hoa đỏ. Khi đó ra thu được đời hoa F1.

- Bước 3: Để cho F1 tự thụ phấn sẽ thu được F2

2. Viết kết quả

P (bố x mẹ)	F1	F2	Tỷ lệ kiểu hình F2
Hoa đỏ x Hoa trắng	Hoa đỏ	705 hoa đỏ : 224 hoa trắng	3,1 hoa đỏ : 1 hoa trắng
Thân cao x Thân thấp	Thân cao	787 thân cao : 277 thân thấp	2,8 thân cao : 1 thân thấp
Quả lục x Quả vàng	Quả lục	428 quả lục : 152 quả vàng	2,8 quả lục : 1 quả vàng

=> Kết luận của Menđen:

- Ông gọi tính trạng biểu hiện ở F1 là tính trạng trội do đời con thu được là hoa đỏ, tính trạng xuất hiện mới ở F2 là tính trạng lặn (hoa trắng)

- Kiểu hình là tổ hợp toàn bộ các tính trạng của cơ thể nên hoa đỏ và hoa trắng là kiểu hình

Tóm lại, khi cho lai bố mẹ khác nhau về cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì:

• F1 sẽ có tính trạng đồng tính với của bố hoặc của mẹ.
• F2 sẽ có tính trạng phân li theo tỷ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn.

II. Các khái niệm cần nhớ

1. Khái niệm lai là gì?

- Đối với thực vật, lai có nghĩa là chúng ta sẽ đem hạt phân của cây này đến giao phấn với cây khác.

- Đối với động vật, lai có nghĩa là chọn một cá thể đực giao phối với cá thể cái.

2. Khái niệm lai một cặp tính trạng là gì?

- Những đặc điểm về hình thái, cấu tạo, sinh lí của một cơ thể được gọi là tính trạng. Chẳng hạn như cây đậu có các tính trạng là thân cao, quả lục, hạt vàng,...

- Hai tính trạng của cùng một loại tính trạng được hiểu là một cặp tính trạng. Chẳng hạn như hình dạng của vỏ: vỏ nhăn - vỏ trơn,...

=> Vậy lai một cặp tính trạng là trên một cây chúng ta có thể thực hiện phép lai giữa hai cây. Trong đó một cây được chọn làm bố sẽ sử dụng hạt phấn, cây còn lại được chọn làm mẹ sử dụng nhị và khi lai chúng ta chỉ quan tâm đến một cặp tính trạng.

III. Giải thích kết quả lai một cặp tính trạng của Menđen

1. Quy luật lai một cặp tính trạng (quy ước)

- Gen A - hoa đỏ

- Gen a - hoa trắng

- Cây đậu hoa đỏ thuần chủng được quy ước kiểu gen là AA

- Cây đậu hoa trắng thuần chủng được quy ước kiểu gen là aa

2. Nhận xét

- F1 sẽ có kiểu gen là Aa dị hợp tử 100%, kiểu hình là 100% hoa đỏ

- F2 sẽ có kiểu gen là 1AA : 2Aa : 1aa, kiểu hình sẽ là: 3 đỏ : 1 trắng

- F2 có tỷ lệ kiểu hình 3 đỏ : 1 trắng vì kiểu gen Aa biểu hiện kiểu hình giống kiểu gen AA.

- Kiểu gen có chứa cặp gen tương ứng giống nhau được gọi là kiểu gen đồng hợp nên AA có kiểu gen đồng hợp cho kiểu hình hoa đỏ.

• Kiểu gen đồng hợp trội AA
• Kiểu gen đồng hợp lặn aa

- Kiểu gen chứa cặp gen tương ứng khác nhau được gọi là kiểu gen dị hợp nên Aa có kiểu gen dị hợp cho kiểu hình hoa đỏ

=> Ta suy ra được khái niệm về kiểu gen: Kiểu gen được hiểu là tổ hợp toàn bộ các gen trong tế bào của cơ thể.

3. Giải thích kết quả lai một cặp tính trạng

- Cơ chế di truyền các tính trạng là sự phân li của cặp nhân tố di truyền trong quá trình phát sinh giao tử và sự tổ hợp của chúng trong thụ tinh.

- Mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử trong quá trình phát sinh gia tử, và chúng có thể giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của bố hoặc mẹ (P) thì được hiểu là quy luật phân li.

B. Bài tập Lai một cặp tính trạng lớp 9

Câu 1: Đâu là kiểu gen được xem là thuần chủng?

A. AA và Aa

B. AA, Aa và aa

C. AA và aa

D. AA

=> Đáp án đúng: C

Câu 2: Hãy cho biết thế nào là một cặp tính trạng?

A. Hai tính trạng của cùng một loại tính trạng

B. Một tính trạng của một loại tính trạng khác

C. Hai tính trạng của cùng hai loại tính trạng khác

D. Một loại tính trạng của cùng hai loại tính trạng khác

=> Đáp án đúng: A

Câu 3: Đâu là phát biểu đúng khi nói về lai hai cặp tính trạng?

A. Là phép lai trong đó cặp bố mẹ không thuần chủng đem lai cùng nhau về một cặp tính trạng

B. Là phép lai trong đó cặp bố mẹ thuần chủng đem lai cùng về một cặp tính trạng tương phản

C. Là phép lai mà trong đó cặp bố mẹ được đem lai khác biệt nhau về một cặp tính trạng

D. Là phép lai mà trong đó cặp bố mẹ (P) thuần chủng được đem lai khác biệt nhau về một cặp tính trạng tương phản

=> Đáp án đúng: D

Câu 4: Hãy chọn đáp án đúng nhất khi lý giải cho tại sao Menđen lại chọn các cặp tính trạng tương phản để thực hiện thí nghiệm phép lai?

A. Để thực hiện phép lai đạt được hiệu quả cao

B. Để có thể dễ dàng tác động vào sự biểu hiện các tính trạng

C. Để có thể dễ theo dõi sự biểu hiện của các tính trạng

D. A và C đúng

=> Đáp án C

Câu 5: Nhờ vào cơ sở phép lai một cặp tính trạng, Menđen đã phát hiện ra quy luật nào?

A. Quy luật đồng tính

B. Quy luật đồng tính và Quy luật phân li

C. Quy luật phân li độc lập

D. Quy luật phân li

=> Đáp án đúng: B

Câu 6: Khi đem hai cơ thể bố mẹ thuần chủng về một cặp tính trạng tương phản để lai thì kết quả sẽ là?

A. F2 sẽ phân li tính trạng theo tỷ lệ trung bình là 1 trội và 1 lặn

B. F2 sẽ phân li theo tỷ lệ 3 trội và 1 lặn

C. F1 phân li tính trạng theo tỷ lệ 3 trội và 1 lặn

D. Tất cả đều sai

=> Đáp án đúng: D

=> Câu trả lời đúng: F1 sẽ đồng tính về tính trạng của bố mẹ, còn F2 sẽ phân li tính trạng theo lỉ lệ 3 trội và 1 lặn.

Câu 7: Nội dung của quy luật phân li mà Menđen chỉ ra là?

A. Mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử trong quá trình phát sinh gia tử, và chúng có thể giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của bố hoặc mẹ (P)

B. Mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử trong quá trình phát sinh giao tử, và chúng giữ nguyên bản chất như ở cơ thuần chủng của bố.

C. Mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử trong quá trình phát sinh giao tử, và chúng giữ nguyên bản chất như ở cơ thuần chủng của mẹ

D. Ở thể dị hợp, tính trạng trội sẽ lấn át hoàn hoàn tính trạng lặn

=> Đáp án đúng: A

Câu 8: Nhờ vào kết quả thí nghiệm lai một cặp tính trạng mà Menđen đã phát hiện ra phát hiện ra tác động nào của gen?

A. Alen trội và lặn tác động trội đồng thời

B. Alen trội và lặn tác động bổ trợ lẫn nhau

C. Alen trội át chế hoàn toàn alen lặn không tương ứng

D. Alen trội át chế không hoàn toàn alen lặn tương ứng

=> Đáp án đúng: C

Câu 9: Ở mắt người, mắt nâu có tính trạng trội hoàn toàn so với mắt xanh. Để con sinh ra có người mắt nâu, có người mắt xanh thì bố và mẹ phải có kiểu gen và kiểu hình như thế nào?

A. Mẹ mắt đen (AA) x bố mắt xanh (Aa).

B. Mẹ mắt xanh (aa) x bố mắt đen (AA).

C. Mẹ mắt đen (AA) x bố mắt đen (AA).

D. Mẹ mắt đen (Aa) x bố mắt đen (Aa)

=> Đáp án đúng: D

Câu 10: Đâu không phải là khẳng định chính xác khi nói về đặc trưng của quy luật phân ly?

A. Số lượng cá thể có ở trong các thế hệ lai phải đủ lớn để số liệu thống kê đảm bảo được chính xác.

B. Sức sống của các giao tử và các hợp tử phải như nhau và có biểu hiện hoàn toàn về tính trạng

C. Sự phân li nhiễm sắc thể như nhau khi tạo giao tử và sự kết hợp không ngẫu nhiên của các giao tử khi thụ tinh

D. Sự phân li nhiễm sắc thể như nhau khi tạo ra giao tử và sự kết hợp hoàn toàn ngẫu nhiên của các giao tử khi thụ tinh.

=> Đáp án đúng: C

Câu 11: Trội không hoàn toàn là trường hợp?

A. F1 đồng tính trung gian của F2 phân lí 1:2:1

B. Gen quy định tính trạng trội không hoàn toàn sẽ có sự lấn át alen 1 lặn cùng cặp để biểu hiện tính trạng trung gian giữa trội và lặn.

C. Thế hệ lai đồng loại xuất hiện tính trạng trung gian

D. Tính trạng trung gian được biểu hiện ở kiểu gen dị hợp

=> Đáp án đúng: B

Câu 12: Trong di truyền học, tính trạng được hiểu là gì?

A. Là những tính trạng số lượng và tính trạng chất lượng

B. Là các tính trạng khác biệt nhau

C. Là các tính trạng do một cặp alen quy định

D. Là các tính trạng cùng một loại nhưng biểu hiện trái ngược nhau.

=> Đáp án đúng: D

Xem thêm >>> Giải bài tập lai một cặp tính trạng lớp 9

Trên đây là toàn bộ kiến thức về bài 2 lai một cặp tính trạng sinh học 9 mà muốn gửi đến các bạn học, mong rằng những câu hỏi trắc nghiệm trên đây sẽ giúp ích được nhiều cho các bạn. Thấy bài viết hữu ích đừng quên like và share nhé!