Soạn bài: Tôi đi học

Bố cục:

Gồm 3 phần:

- Phần 1 ( từ đầu… trên ngọn núi) Tâm trạng nao nức về kỉ niệm của buổi tự trường đầu tiên.

- Phần 2 ( tiếp… tôi cũng lấy làm lạ): Khung cảnh sân trường làng Mĩ Lí ngày khai trường.

- Phần 3 (phần còn lại) Cảm xúc nhân vật "tôi" khi vào lớp.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 9 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):

- Những điều đã gợi lên trong lòng nhân vật "tôi" kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên: thời tiết cuối thu, lá rụng ngoài đường nhiều, trên không có những đám mây bàng bạc

- Kỉ niệm được diễn tả theo trình tự thời gian:

   + Từ hiện tại hồi tưởng về quá khứ: tiết trời cuối thu, hình ảnh em nhỏ tới trường

   + Dòng hồi tưởng của nhân vật "tôi" về con đường cùng mẹ tới trường

   + Cảm giác nhân vật "tôi" khi nhìn thấy ngôi trường trong ngày khai giảng

   + Tâm trạng hồi hộp của nhân vật "tôi" khi vào ngồi vào chỗ của mình trong giờ học đầu tiên.

Câu 2 (trang 9 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):

- Những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi:

   + Cảnh vật, con đường quen thuộc bỗng nhiên trở nên lạ, nhân vật "tôi"cảm thấy có sự thay đổi trong lòng mình.

   + trong chiếc áo vải dù đên cảm thấy mình trang trọng, đứng đắn

   + Muốn được "thử sức" mình cầm bút thước, sách vở để trở thành "người thạo"

   + ngạc nhiên trước cảnh sân trường Mĩ Lí dày đặc người, ai cũng vui tươi, sáng sủa.

   + Cảm thấy lo sợ vẩn vơ trước ngôi trường bé nhỏ

   + giật mình lúng túng khi nghe thầy gọi tên

   + cảm thấy sợ lúc sắp rời xa bàn tay mẹ

   + bước vào chỗ ngồi vừa ngỡ ngàng, hào hứng

Câu 3 ( trang 9 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):

- Thái độ, cử chỉ của ông đốc:

   + nhìn học trò hiền từ, căn dặn nhẹ nhàng

   + nhẫn nại chờ đợi, giàu lòng yêu trẻ

- Thầy giáo trẻ tươi cười, niềm nở, đón học sinh vào lớp

- Các bậc phụ huynh chuẩn bị kỹ lưỡng cho con, đưa con tới trường, lưu luyến khi con vào lớp học.

=> Tất cả người lớn đều dành sự quan tâm và yêu thương, chăm sóc đặc biệt đối với thế hệ trẻ.

Câu 4 (trang 9 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):

- Hình ảnh so sánh: " Tôi quên thế nào được cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi … giữa bầu trời quang đãng" -> những cảm nhận trong sáng, hồn nhiên trong ngày đầu đi học.

- "ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí óc tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang" -> ý thức về sự trưởng thành, tự lập thoáng xuất hiện

- " Trước mắt tôi sân trường làng Mĩ Lí trông vừa xinh xắn, oai nghiêm… đình làng Hòa Ấp" -> cảm nhận rõ ràng vẻ đẹp, sự oai nghiêm của ngôi trường

- " Họ như những con chim con đứng bên bờ tổ…còn ngập ngừng e sợ" -> sự non nớt, ngỡ ngàng, và cả những khao khát vươn xa của học trò.

- " họ thèm vụng và ước ao thầm… phải rụt rè trong cảnh lạ" -> ước muốn được trưởng thành, cứng cáp.

Câu 5 (trang 9 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):

- Đặc sắc nghệ thuật:

   + Truyện kể hồi kí với theo trình tự thời gian, cảm xúc của nhân vật " tôi" hết sức tự nhiên, trong sáng.

   + Những hình ảnh so sánh, nhân hóa đầy thi vị

   + Giọng văn nhẹ nhàng, trong sáng diễn tả trọn vẹn cảm xúc chân thật của đứa trẻ lần đầu đi học

   + Chạm tới lòng người đọc bằng chính những trải nghiệm cảm xúc chung nhất của bất kì ai trong ngày đầu đi học.

- Sức hút của truyện từ:

   + tình huống truyện hấp dẫn

   + cảm xúc trong sáng, chân thật của nhân vật

   + hình ảnh đẹp đẽ, gần gũi.

Bài 1 (trang 9 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):

- Nhân vật "tôi" bồi hồi xúc động trước biến đổi về thiên nhiên, cảnh vật -> những kỉ niệm đẹp, sâu đậm về ngày tựu trường đầu tiên sống lại trong lòng nhân vật hết sức tự nhiên.

- Ý nghĩ muốn thử sức mình cầm sách vở, bút thước -> ý thức về sự trưởng thành, tự lập

- thấy trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như đình làng -> sự so sánh hết sức ngộ nghĩnh, thú vị, độc đáo.

- vui vẻ trước sự chào đón của thầy cô, bịn rịn lưu luyến mẹ -> những cử chỉ, cảm xúc tự nhiên nhất nhân vật "tôi".

Bài 2 (trang 9sgk Ngữ Văn 8 tập 1):

- Văn kể chuyện: cần xác định những chi tiết, sự việc chính

- Ấn tượng buổi khai giảng đầu tiên:

   + Cảm xúc trước hôm khai giảng

   + Chọn hình ảnh về cảnh vật tiêu biểu nhất về đường đi học, ngôi trường, bạn bè… để tả, kể

   + Nhìn thấy bạn bè, thầy cô, trường lớp mới xuất hiện cảm giác: háo hức, hồi hộp, vui vẻ….

   + Cảm xúc khi rời xa cha mẹ để vào lớp cùng bạn bè.

- Giọng kể tự nhiên, chân thành, kể theo trình tự thời gian.

- Có thể so sánh cảm xúc với những buổi tựu trường đầu tiên với những buổi tựu trường sau đó.

Nội dung chính: Tôi đi học là dòng hồi tưởng về ngày đầu tựu trường của nhân vật "tôi". Truyện ngắn này gần như là tự truyện, vừa nhẹ vừa man mác vừa ngọt ngào với những dư vị sâu lắng của buổi đầu tựu trường.