Soạn bài: Những ngôi sao xa xôi

- Phần 1: từ đầu... ngôi sao trên mũ : Phương Định kể về cuộc sống bản thân và tổ trinh sát mặt đường của cô.

- Phần 2: tiếp ... chị Thao bảo: Trong một lần phá bom, Nho bị thương, hai chị em lo lắng chăm sóc.

- Phần 3: còn lại: Niềm vui của ba người trước cơn mưa rào đột ngột

Truyện kể về ba nữ thanh niên xung phong tổ trinh sát mặt đường: Phương Định, Nho, chị Thao. Công việc của họ là đo khối lượng đất đá càn san lấp, đánh dấu vị trí bom và phá bom. Mặc dù công việc rất nguy hiểm nhưng họ vẫn làm với trách nhiệm cao cả và với một niềm say mê. Sau những lúc phá bom nguy hiểm và căng thẳng, họ trở lại cuộc sống hồn nhiên, mộng mơ, yêu đời và lạc quan trong hang đất tối tăm, ẩm ướt. Nho bị thương trong một lần phá bom và nhận được sự quan tâm chăm sóc của Phương Định và chị Thao.

Câu 1 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

- Tóm tăt nội dung truyện: Truyện kể về ba nữ thanh niên xung phong tổ trinh sát mặt đường: Phương Định, Nho, chị Thao. Công việc của họ là đo khối lượng đất đá càn san lấp, đánh dấu vị trí bom và phá bom. Mặc dù công việc rất nguy hiểm nhưng họ vẫn làm với trách nhiệm cao cả và với một niềm say mê. Sau những lúc phá bom nguy hiểm và căng thẳng, họ trở lại cuộc sống hồn nhiên, mộng mơ, yêu đời và lạc quan trong hang đất tối tăm, ẩm ướt. Nho bị thương trong một lần phá bom và nhận được sự quan tâm chăm sóc của Phương Định và chị Thao.

- Truyện được trần thuật từ nhân vật Phương Định, một cô gái trong tổ trinh sát

- Nhân vật người kể chuyện này có vai trò tường thuật chi tiết, chân thực những khó khăn, nguy hiểm và tình đồng đội sự lạc quan của những cô gái phá bom.

Câu 2 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

- Nét chung của ba cô gái: còn trẻ, nhưng đã biết gánh lấy trách nhiệm, yêu nước và sẵn sàng hi sinh bản thân mình vì cách mạng. Họ là những cô gái dũng cảm, sống giản dị, lạc quan, hồn nhiên.

- Nét riêng :

   + Phương Định : cô gái Hà Nội, nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng, say mê ca hát.

   + Nho: ngây thơ, nhưng hết sức gan dạ, dù bị thương cũng không kêu la, không muốn đồng đội lo lắng cho mình.

   + Chị Thao : tổ trưởng, từng trải, cương quyết, táo bạo, bình tĩnh trong công việc, chị sợ máu, yêu thích ca hát mặc dù chị hát không hay.

Câu 3 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Tâm lí nhân vật Phương Định :

- Ở đầu truyện: là một cô gái khá, “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”, yêu thích bản thân mình, “không săn sóc, vồn vã” khi được các anh pháo thủ và lái xe hỏi thăm.

- Trong một lần phá bom ở cuối truyện: làm việc cẩn thận, tỉ mỉ, có trách nhiệm. Có nghĩ đến cái chết nhưng nó mờ nhạt không cụ thể bằng việc liệu mìn có nổ không, bom có nổ không. Bằng mọi cách phải làm được cho bom nổ. Hết lòng chăm sóc cho Nho khi cô bị thương. Không dám rơi một giọt nước mắt vì cho rằng như thế là tự nhục mạ.

- Cảm xúc trước trận mưa đá cuối truyện: hồn nhiên, vui thích cuống cuồng như trẻ con, nhớ về những kỷ niệm ở thành phố, về mẹ, những ngôi sao.

Câu 4 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

- Ngôn ngữ kể chuyện giản dị, chân thật, gần với khẩu ngữ

- Nghệ thuật miêu tả tâm lí sâu sắc

- Lựa chọn ngôi kể phù hợp

- Cách kể xen kẽ đoạn hồi ức với đoạn tả cảnh chiến đấu tạo ra những dư âm cho câu chuyện

Câu 5 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

Tuổi trẻ Việt Nam trong kháng chiến Mĩ là những con người dũng cảm, sẵn sàng đương đầu với khó khăn thử thách, thậm chí là hi sinh tính mạng để phục vụ Tổ quốc. Họ còn là những cong người giàu tình yêu thương trước cuộc đời, luôn lạc quan, biết cách làm giàu có tinh thần của mình trước bom đạn của chiến tranh. Đặc biệt họ là những người chiến sĩ biết đoàn kết, tương trợ và yêu thương lẫn nhau.

Câu 1 (trang 122 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

Một số bài thơ, đoạn thơ hay viết về thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ :

Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật), Đồng chí (Chính Hữu), Khoảng trời – hố bom (Lâm Thị Mỹ Dạ), Gửi em cô thanh niên xung phong (Phạm Tiến Duật), Cô gái mở đường (Xuân Giao), ...

Câu 2 (trang 122 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

Nhân vật Phương Định trong truyện là một cô gái Hà Nội trẻ trung, hồn nhiên và đầy mơ mộng. Nhưng không vì thế mà cô trở nên yếu đuối. Cô thật gan dạ khi coi cái chết thật lờ mờ, thoáng qua khi hằng ngày cô luôn phải đối diện với tử thần. Công việc của cô nguy hiểm là vậy nhưng cô vẫn không dám nhận mình là người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất. Tình cảm của cô dành cho những người đồng đội của mình thật đẹp, thật cảm động. Cô hết lòng chăm sóc cho Nho, quan tâm đến mọi người một cách tỉ mỉ và hiểu nhau thông qua ánh mắt mà không cần lời nói.