- Tiếng do ba bộ phận: âm đầu, vần, thanh tạo thành.
- Tiếng nào cũng bắt buộc phải có vần và thanh. Bộ phận âm đầu không bắt buộc phải có mặt.
- Thanh ngang không đánh dấu khi viết, còn các thanh khác đều được đánh dấu ở phía trên. Riêng dấu nặng đặt phía dưới.
Lời giải chi tiết
I. Nhận xét
1. Câu tục ngữ dưới đây có bao nhiêu tiếng?
Bầu ơi thương lấy bí cùng,
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.
Trả lời:
(Bầu / ơi / thương / lấy / bí / cùng / Tuy / rằng / khác / giống / nhưng / chung / một/ giàn ⟶ 14 tiếng).
2. Đánh vần tiếng bầu. Ghi lại cách đánh vần đó?
Trả lời:
(bờ - âu - bâu - huyền - bầu).
3. Tiếng bầu do những bộ phận nào tạo thành ?
Trả lời:
(âm đầu: b, vần: âu và thanh: huyền).
4. Phân tích các bộ phận tạo thành những tiếng khác trong câu tục ngữ trên. Rút ra nhận xét:
a) Tiếng nào có đủ các bộ phận như tiếng bầu?
b) Tiếng nào không có đủ các bộ phận như tiếng bầu?
Trả lời:
* Xem bảng phân tích dưới đây:
Tiếng
Âm đầu
Vần
Thanh
Bầu
b (bờ)
âu
huyền
ơi
-
ơi
ngang
thương
th (thờ)
ương
ngang
lấy
ỉ (lờ)
ây
sắc
bí
b (bờ)
i
sắc
cùng
c (cờ)
ung
huyền
tuy
t (tờ)
uy
ngang
rằng
r (rờ)
ăng
huyền
khác
kh (khờ)
ac
sắc
giống
gi (gi)
ông
sắc
nhưng
nh(nhờ)
ưng
ngang
chung
ch(chờ)
ung
ngang
một
m (mở)
ôt
nặng
giàn
gi (gi)
an
huyền
Tiếng
Âm đầu
Vần
Thanh
Bầu
b (bờ)
âu
huyền
ơi
-
ơi
ngang
thương
th (thờ)
ương
ngang
lấy
ỉ (lờ)
ây
sắc
bí
b (bờ)
i
sắc
cùng
c (cờ)
ung
huyền
tuy
t (tờ)
uy
ngang
rằng
r (rờ)
ăng
huyền
khác
kh (khờ)
ac
sắc
giống
gi (gi)
ông
sắc
nhưng
nh(nhờ)
ưng
ngang
chung
ch(chờ)
ung
ngang
một
m (mở)
ôt
nặng
giàn
gi (gi)
an
huyền
* Nhận xét:
- Những tiếng có đủ các bộ phận như tiếng bầu: thương, lấy, bí, cùng, tuy, rằng, khác, giống, nhưng, chung, một, giàn.
- Tiếng không có đủ các bộ phận: ơi (không có âm đầu).
II. Luyện tập
1. Phân tích các bộ phận cấu tạo của từng tiếng trong câu tục ngữ
Nhiễu điều phủ lấy giá gương
M:
Tiếng
Âm đầu
Vần
Thanh
nhiễu
nh
iêu
ngã
Tiếng
Âm đầu
Vần
Thanh
nhiễu
nh
iêu
ngã
* Các em kẻ bảng theo mẫu, phân tích chính xác các bộ phận cấu tạo của từng tiếng. Sau đó ghi kết quả vào bảng.
Trả lời:
* Phân tích như sau là đúng:
Tiếng
Âm dầu
vẩn
Thanh
nhiễu
nh
iêu
ngã
điều
đ
iêu
huyền
phủ
ph
u
hỏi
lấy
i
ây
sắc
giá
gi
a
sắc
gương
g
ương
ngang
người
ng
ươi
huyền
trong
tr
ong
ngang
một
m
ôt
nặng
nước
n
ươc
sắc
phải
ph
ai
hỏi
thương
th
ương
ngang
nhau
nh
au
ngang
cùng
c
ung
huyền
Tiếng
Âm dầu
vẩn
Thanh
nhiễu
nh
iêu
ngã
điều
đ
iêu
huyền
phủ
ph
u
hỏi
lấy
i
ây
sắc
giá
gi
a
sắc
gương
g
ương
ngang
người
ng
ươi
huyền
trong
tr
ong
ngang
một
m
ôt
nặng
nước
n
ươc
sắc
phải
ph
ai
hỏi
thương
th
ương
ngang
nhau
nh
au
ngang
cùng
c
ung
huyền
2. Giải câu đố sau:
Để nguyên, lấp lánh trên trời
Bớt đầu, thành chỗ cá bơi hằng ngày.
(Là chữ gì ?)
Trả lời:
Để nguyên là sao, bớt âm đầu thành ao. Vậy chữ đó là chữ sao.)
Copyright © 2021 HOCTAP247