Bước 1: Tìm hiểu đề:

Xác định 3 yêu cầu:
Yêu cầu về nội dung: Nắm được yêu cầu của đề bài nói về hiện tượng gì, vấn đề cần bàn luận như thế nào (tốt, xấu, tích cực hay tiêu cực)? Có bao nhiêu ý cần triển khai ở trong bài viết? Mối quan hệ giữa các ý như thế nào?
Yêu cầu về phương pháp: Các thao tác nghị luận chính cần sử dụng (giải thích, chứng minh, bình luận,…)
Yêu cầu về phạm vi dẫn chứng: Trong văn học, trong đời sống thực tiễn (chủ yếu là trong đời sống thực tiễn).
Bước 2: Lập dàn ý
Mở bài: Giới thiệu hiện tượng, sự việc trong đời sống cần nghị luận.
Thân bài:
Khái niệm, bản chất của hiện tượng (giải thích), mô tả hiện tượng đó.
Nêu thực trạng và nguyên nhân (khách quan và chủ quan) của hiện tượng bằng các thao tác phân tích, chứng minh.
Nêu tác dụng, ý nghĩa (hiện tượng tích cực- nêu ý nghĩa, tiêu cực nêu tác hại, hậu quả).
Giải pháp phát huy hay biện pháp khắc phục.
Kết bài:
Bày tỏ ý kiến của bản thân về hiện tượng xã hội vừa nghị luận.
Rút ra bài học, nhận thức hành động cho bản thân. 

Bước 3: Tiến hành viết bài

 Triển khai bài viết theo hệ thống luận điểm, luận cứ, luận chứng đã xây như như ở trên dàn ý. Một bài văn nghị luận thưỡncfg yêu cầu về số lượng chữ nên cần phối hợp thời gian sao cho phù hợp, tránh viết dài dòng, sa vào kể lể, lan man. Trên cơ sở dàn ý, luyện tập cách viết sao cho ngắn gọn, mạch lạc, dễ hiểu và có tính thuyết phục cao.

Bước 4: Đọc, sửa chữa và hoàn chỉnh bài đã viết.

/ Mở bài

- Giới thiệu về sự việc, hiện tượng cần bàn luận

- Mở ra hướng giải quyết để triển khai ở thân bài

Ví dụ: Bàn về vấn nạn bạo hành học đường hiện nay

=> Thí sinh có thể mở bài: Trường học là nơi giáo dục nhân cách con người, là nơi để trao đổi học hỏi từ thầy cô và bạn bè. Thế nhưng thật đáng buồn khi môi trường ấy lại đang bị tha hóa bởi bạo lực học đường. Đây không phải vấn nạn mới nhưng ngày càng trở nên nổi cộm và khiến nhà trường, phụ huynh cũng như chính học sinh e ngại. 

* Với những hiện tượng đời sống có tác động tốt, thí sinh có thể tham khảo cách mở bài: Việt Nam vốn là một quốc gia yêu chuộng hòa bình và có nhiều truyền thống nhân văn cao đẹp về lòng yêu thương con người, lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, sự đồng cảm sẻ chia... Một trong những biểu hiện cao đẹp của truyền thống ấy đang được tuổi trẻ ngày nay phát huy. Đó chính là (nêu hiện tượng đó ra). Đây là một hiện tượng tốt có nhiều ý nghĩa nhân văn cao đẹp.

II/ Thân bài

1/ Giải thích hiện tượng đời sống cần bàn luận

- Giải thích khái niệm và bản chất của hiện tượng (Ví dụ: Thế nào là bạo lực học đường, là bệnh thành tích...)

- Mô tả được hiện tượng (hiện trạng, thực trạng hiện nay. Bạn có thể lấy cái ví dụ thực thế trong xã hội. Chẳng hạn vấn nạn bạo lực học đường rất nổi cộm trong năm qua với nhiều sự việc bị đưa lên báo chí, tivi. Thí sinh có thể lấy 1-2 sự việc này để làm nổi bật thực trang hiện tượng).

Lưu ý:  Bám sát hiện tượng đời sống mà đề yêu cầu, tránh suy diễn chủ quan, tùy tiện

2/ Bàn luận về hiện tượng đời sống 

- Phân tích các mặt, các biểu hiện của sự việc, hiện tượng đời sống cần bàn luận

- Đánh giá, nhận định về mặt đúng – sai, lợi – hại, lý giải mặt tích cực cũng như hạn chế của sự việc, hiện tượng ấy,

- Bày tỏ thái độ đồng tình, biểu dương hay lên án, phê phán

- Chỉ ra nguyên nhân, hậu quả của của sự việc, hiện tượng ấy, nêu phương hướng khắc phục mặt tiêu cực, phát huy mặt tích cực của sự việc, hiện tượng.

3/ Rút ra bài học và hành động trong cuộc sống 

Phàn này, bạn liên hệ tới bản thân để rút ra bài học, hành động 

Ví dụ: Bàn về sự đồng cảm với nhiều tấm gương tốt trong đời sống, thí sinh có thể liên hệ bản thân là phải biết sống đồng cảm, sẻ chia không chỉ trong suy nghĩ, mà phải hành động thực tế, biết giúp đỡ người khác khi gặp khó khăn... 

III/ Kết bài 

- Đánh giá chung lại hiện tượng