* Tinh thần yêu nước của nhân dân ta 

- Thể loại: Nghị luận chính trị - xã hội 

- Phương thức biểu đạt: nghị luận chứng minh 

- Hoàn cảnh sáng tác:

      + Bài văn trích trong Báo cáo Chính trị của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội lần thứ II, tháng 2 năm 1951 của Đảng Lao động Việt Nam (tên gọi từ năm 1951 đến năm 1976 của Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay).

     + Tên bài do người soạn sách đặt.

* Sự giàu đẹp của tiếng việt

- Thể loại: Nghị luận khoa học 

- Phương thức biểu đạt: nghị luận giải thích 

- Hoàn cảnh sáng tác:  Trích từ phần đầu của bài nghiên cứu "Tiếng Việt, một biểu hiện hùng hồn của sức sống dân tộc", in lần đầu vào năm 1967, được bổ sung và đưa vào "Tuyển tập Đặng Thai Mai" tập II.

* Đức tính giản dị của Bác Hồ 

- Thể loại: Nghị luận xã hội

- Phương thức biểu đạt: nghị luận chứng minh 

- Hoàn cảnh sáng tác: Trích từ bài "Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại" - diễn văn trong Lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970). 

Bài “Đức tính giản dị của Bác Hồ” (tên bài do người biên soạn sách đặt) trích từ bài “Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại” – diễn văn trong lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970)