bộ máy nhà lý

vua đứng đầu mọi việc, vua ở ngôi theo cha truyền con nối, các chức vụ quan trọng đều do những người thân cận nắm giữ, giúp vua có các quan đại thần, quan văn, quan võ

ở địa phương chia làm 24 lộ, phủ, đặt các chức tri phủ, tri châu, giao cho các con cháu nhà vua hoặc các thần cai quản, ở dưới lộ, phủ là huyện, hương, xã

bộ máy nhà trần:

bộ máy quan lại giống thời lý, gồm 3 cấp: triều đình, các đơn vị hành chính trung gian( lộ,phủ, huyện, châu), cấp hành chính cơ sở. thực hiện chế độ thái thượng hoàng đặt thêm 1 số cơ quan thẩm hình viện,quốc sử viện,thái y viện, tôn nhân phủ, hà đê sứ,....

Sơ đồ bộ máy chính trị thời Lý và thời Trần: