Bốn câu thơ đầu bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Bà Huyện Thanh Quan đã miêu tả được hoàn cảnh và bức tranh thiên nhiên của Đèo Ngang. Thật vậy, câu thơ mở đầu "Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà" đã gợi ra khung cảnh của một buổi chiều hoàng hôn hoang vắng, khi mà tác giả đặt chân đến Đèo Ngang. Câu thơ thứ hai "Cỏ cây chen đá, lá chen hoa" là một câu thơ tả cảnh vô cùng đặc sắc. Biện pháp nhân hóa qua từ "chen", điệp từ "chen" cùng với nhịp thơ 4/3 cho thấy một cảnh sắc thiên nhiên bạt ngàn, hoang sơ vô cùng. Người đọc có thể hình dung được một khung cảnh thiên nhiên mà cỏ cây có sức sống mạnh mẽ xen lẫn cả đá, lá mọc um tùm đến nỗi chiếm chỗ của hoa. Sức sống của thiên nhiên nơi Đèo Ngang là một sức sống mạnh mẽ, nhưng khung cảnh vẫn còn hoang sơ vô cùng. Hai câu thơ tiếp theo là cặp câu thơ đối nhau, diễn tả được khung cảnh hoang sơ, thiếu đi hơi người của cảnh vật "Lom khom dưới núi tiều vài chú/Lác đác bên sông chợ mấy nhà". Cặp từ láy gợi hình "lom khom, lác đá" được đảo lên đầu câu có tác dụng nhấn mạnh được sự hoang sơ, thiếu đi con người của cảnh vật. Dường như con người đã thưa thớt "mấy, vài" rồi mà còn bé nhỏ, quạnh hiu "lom khom". Hai câu thơ đối nhau đã tạo nên cặp câu thơ xuất sắc để thể hiện cảnh của Đèo Ngang mà tác giả mang nặng nỗi lòng suy tư. Tóm lại, bốn câu thơ đầu bài thơ Qua Đèo Ngang đã thể hiện được khung cảnh thiên nhiên hoang vắng, thiếu đi con người ở Đèo Ngang.

*** câu mở rộng thành phần bổ ngữ được in đậm "mà tác giả mang nặng nỗi lòng suy tư."