Cách nay 50 vạn năm

Từ khoảng 18000-7500 tr CN

Di tích

Ở hang Thẩm Khuyên,Thẩm Hai ( Lạng Sơn ) đã tìm thấy răng của người vượn.

Ở hang Hùm ( Yên Bái ), hang Thung Lang ( Ninh Bình ) tìm thấy hóa thạch răng của người tinh khôn giai đoạn sớm.

Cá dấu tích khác về sự cư trú của họ : mộ tang, bếp than đen, xương cháy,…ở mái đá ngườm ( Bắc Cạn ), Sơn Vi (Thanh Hóa ),…

Di chỉ tiêu biểu

Núi Đọ, Quang Yên, Núi Nuông ( Thanh Hóa ). Xuân Lộc (Đồng Nai ), An Lộc (Bình Phước )

Đồi Thông (Hà Giang), mái đá Ngườm (Bắc Cạn

Nền văn hóa tiêu biểu

Sơn Vi (Thanh Hóa)-hậu kỳ đá cũ, đá ghè

Hòa Bình -Bắc Sơn(Lạng Sơn,Bắc Thái), Đa Bút (Thanh Hóa), Quỳnh Văn (Nghệ An), Hạ Long (Quảng Ninh), Bàu Tró (Quảng Bình)-sơ kỳ đá mới, đá mài

Công cụ sản xuất chủ yếu

Rìa tay (vừa tầm tay nắm) –công cụ tiêu biểu cho thời đại đá cũ.

-Chất liệu :đá cuội ở sông suối.

-Công dụng : chặt cây, đập quả, đập hạt, cắt thịt,…rìa vạn năng.

-Kích thước : rìa phổ biến rất nặng và thô.

Rìa đá mài lưỡi, rìa có vai, lỗ tra cán (như cuốc đá dung đào cũ),bàn nghiền, chày nghiền,mảnh tước.

-Chất liệu : đá cuội và đặc biệt là đá sa thạch. Ngoài ra còn có công cụ xương vỏ trai.

-Công dụng : rìu được mài nhẵn sắc cạnh sử dung chặt cây,săn bắt,…

-Kích thước: nhỏ gọn và nhẹ dung linh hoạt hơn.

Cách chế tác công cụ

-Dùng nguyên gốc : làm chày nghiền, bàn nghiền cối nghiền.

-Ghè đẽo qua loa ( phương pháp thô sơ nhất trông lịch sử chế tạo công cụ) : tạo rìa lưỡi, mũi nhon ở đầu.

-Mảnh tước : tạo mảnh tước sắc nhọn để sử dụng các việc như chặt, cắt.

Dụng cụ cầm tay thô nặng đánh dấu bước tiến kĩ thật chế tạo công cụ của người cổ Việt Nam đạt đến trình độ chung của người thời đại đá cũ trên thế giới.

-Chủ yếu là ghè trực tiếp, dung đá đập đá. Nhưng có bước tiến mới đó là biết mài (có thể xuất phát từ việc mài trôn ốc,…)

-Biết tạo dáng cho công cụ (ìu, bôn) tạo vai nấc và lỗ để tra cán => tạo tư thế mới trong lao động. đây là thời điểm mới và quan trọng nhất trong việc chế tác công cụ lao động.

-Cái mới quan trong nhất trong viêc dung nguyên liệu là biết làm đồ gốm. Đất gốm là một nguyên liệu nhân tạo, làm gốm theo kiểu nặn tay, biết vò bi gốm có khía để buộc dây, dọi xe cỉ, chì lưới, đồ đựng nước => tiến bộ hơn thời kỳ trước.

-Nguyên liệu chế tác được mở rộng, tầm mắt và kinh nghiệm nhận biết khả năng dung làm nguyên liệu của tự nhiên,

Đời sống vật chất và tinh thần

Cư trú trong hang động mái đá, sinh hoạt chủ yếu là săn bắt và hái lượmcác loài thực vật và động vật. Đời sống tinh thần chưa rõ rệt.

Cư trú trong các hang mái đá, các dấu vết cho thấy họ chọn nơi sinh hoạt chủ yếu là chỗ thoang đãng gần cửa hang, chọn những hang thấp gần song, suối, bãi bồi.

Tổ chức xã hội

Tổ chức ở mức độ bầy người khoảng 30-40 người.

-Tìm ra lửa một trong ba phát minh lớn nhất của con người (lửa, máy hơi nước, máy vi tính ).

-Tìm ra lửa, biết dùng lửa, biết giữ lửa và tạo ra lửa là điểm khác nhau của loài người so với động vật (tìm ra lửa trong quá trình chế tác công cụ và nhân biết tác dụng của lửa : soi sang, nướng chín thức ăn,…).

-Chưa có sự phân công rõ ràng giữa người nam và người nữ.

-Quan hệ tính giao chưa thoát khỏi tạp giao.

Bầy người => thị tộc (những người có cùng huyết thống) con người đã có tổ chức xã hội.

-Giai đoạn đầu : thị tộc mẫu hệ (sơ đồ thị tộc cho thấy sợi dây huyết thống của một thị tộc mẫu hệ ).

-Dùng lửa thành thạo hơn :kỹ thuật nung gốm, hòn đá có ám khói chứng tỏ họ đã dùng bếp để nấu chín thức ăn.

-Sinh hoạt kinh tế có bước từ săn bắt hái lượm sang trồng trọt và dự trữ.

+Di tích mảnh gốm với chu vi lớn ( mảnh gốm hình khuyên ) => gốm lớn dùng đưng thức ăn.

-Biết chôn người chết, đồ tùy táng phản ánh đời sống tinh thần của họ. Là một bước phát triển trong nhận thức con người.