*Diễn biến:

-Cuối t1-1285, 50 vạn quân Nguyên sang xâm lược Đại Việt.

-Sau trận chiến, Trần Quốc Tuấn cho lui quân về Vạn Kiếp.

-Nhân dân thực hiện lệnh "vườn không nhà trống".

-Quân Thoát Hoan dựng doanh trại ở phía Bắc sông Nhị. Toa Đô đánh từ Chăm-pa ra Nghệ An.

-Thế giặc mạnh, một số quý tộc đầu hàng, cuộc kháng chiến khó khăn.

-Thoát Hoan mở cuộc tấn công đánh xuống phía Nam. Trần Quốc Tuấn ra lệnh rút lui (Thoát Hoan không đánh được quân chủ lực và đầu não của ta)

-Thất bại, Thoát Hoan rút quân về Thăng Long.

`->` Quân Nguyên lâm vào thế bị đông, thiếu lương thực trầm trọng.

-T5-1285, quân Trần phản công, đánh bại quân giặc.

*Kết quả:

-Quân giặc hốt hoảng tháo chạy, quân Trần phục kích `->` Nhiều tên bị giết.

-Thoát Hoan chui vào ống đồng chạy về nước.

-Toa Đô bị giết, hoàng vạn quân Nguyên bị tiêu diệt.

* Diễn biến:

- Cuối tháng 1 -1285, 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan tổng chỉ huy tràn vào xâm lược Đại Việt.

- Sau một số trận chiến đấu chặn giặc ở vùng biên giới, Trần Quốc Tuấn cho lui quân về Vạn Kiếp (Chí Linh, Hải Dương). => Quân Thoát Hoan tập trung một lực lượng lớn tấn công vào Vạn Kiếp.

- Trước thế giặc mạnh, quân Trần lui về Thăng Long, sau đó rút về Thiên Trường (Nam Định). Nhân dân ở Thăng Long thực hiện lệnh "vườn không nhà trống" của triều đình.

- Quân Thoát Hoan kéo vào chiếm Thăng Long trống vắng. Không dám đóng quân trong thành, chúng phải dựng doanh trại ở phía bắc sông Nhị (sông Hồng).

- Toa Đô được lệnh từ Cham-pa đánh ra Nghệ An, Thanh Hoá. Thấy thế giặc mạnh, một số quý tộc nhà Trần đầu hàng giặc. Cuộc kháng chiến gặp rất nhiều khó khăn.

- Cùng lúc đó, Thoát Hoan tự mình chỉ huy một lực lượng mạnh, mở cuộc tấn công lớn đánh xuống phía nam nhằm tạo thành thế "gọng kìm", hòng tiêu diệt quân chủ lực của ta và bắt sống toàn bộ đầu não của cuộc kháng chiến Trước tình thế nguy cấp, Trần Quốc Tuấn phải ra lệnh rút lui để củng cố lực lượng, chuẩn bị cho cuộc phản công tiêu diệt quân địch.

- Bị thất bại trong âm mưu bắt sống vua Trần và tiêu diệt quân chủ lực của ta, Thoát Hoan rút quân về Thăng Long chờ tiếp viện. Quân Nguyên lâm vào tình thế bị động lại thiếu lương thực trầm trọng.

- Tháng 5- 1285, lợi dụng thời cơ, quân Trần tổ chức phản công, đánh bại quân giặc ở nhiều nơi như Tây Kết, cửa Hàm Tử (Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (Thường Tín, Hà Nội) và tiến vào giải phóng Thăng Long.

* Kết quả:

- Quân Nguyên đại bại, Toa Đô bị chém đầu, Thoát Hoan chui vào ống đồng về nước, đất nước sạch bóng quân xâm lược.