-Phong trào Cần vương

- Kinh thành Huế thất thủ, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra Tân Sở (Quảng Trị). Tại đây 13-7-1885, ông nhân danh vua Hàm Nghi ra “Chiếu Cần vương" kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.

- Từ đó phong trào chống xâm lược dâng lên sôi nổi kéo dài đến cuối thế kỷ XIX.

- Phong trào Cần vương chia thành 2 giai đoạn:

+ Giai đoạn 1: 1885 - 1888, phong trào bùng nổ khắp cả nước nhất là Trung Kỳ, Bắc Kỳ.

+ Giai đoạn 2: 1888 - 1896, sau khi vua Hàm Nghi bị bắt, phong trào quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa lớn có quy mô và trình độ tổ chức cao hơn, tiêu biểu nhất là khởi nghĩa Hương Khê (1885 - 1896).

-Hiệp ước Giáp Tuất

 Hoàn cảnh:- Chiến thắng của ta ở Cầu Giấy khiến quân Pháp hoang mang cực độ và tìm cách thương lượng, còn quân và dân ta phấn khởi, càng hăng hái đánh giặc.- Ngược lại, triều đình phong kiến nhà Nguyễn lo sợ nên đã vội vã kí với pháp Hiệp ước Giáp Tuất, trước mắt để pháp rút khỏi Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì, nhưng vẫn có điều kiện tiếp tục xây dựng cơ sở các bước xâm lược về sau.* Nội dung:- Hiệp ước gồm 22 điều khoản. Với hiệp ước này, triều đình nhà Nguyễn chính thức thừa nhận sáu tỉnh Nam Kì là đất thuộc Pháp, công nhận quyền đi lại, buôn bán, kiểm soát và điều tra tình hình ở Việt Nam của chúng…Nhận xét:- Triều đình sớm tỏ ra hoang mang, giao động vô căn cứ nên lo sợ, dẫn đến những việc làm ngu ngốc và tội lỗi.- Với nội dung kí kết đó, triều đình đã tiếp tục phản bội lợi ích dân tộc, lợi ích của nhân dân, tạo đà cho quân Pháp có cơ hội lấn tới trên con đường xâm lược nước ta.

-Chính sách cai trị về giáo dục

  Duy trì nền giáo dục phong kiến.

-  Mở một số trường học và cơ sở y tế, văn hoá, đưa tiếng Pháp vào chương trình học bắt buộc ở bậc Trung học.

=> Những chính sách của thực dân Pháp đã tạo ra tầng lớp tay sai, kìm hãm nhân dân.

-Sự giống và khác nhau

Giống nhau: Phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX với phong trào yêu nước cuối thế kỉ XIX đều là những phong trào yêu nước , chống Pháp để dành lại độc lập cho dân tộc với sự tham gia của đông đảo tầng lớp trong xã hội.

Khác nhau:

Các nội dung chủ yếu

Phong trào yêu nước cuối thế kỉ XIX

Phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX

Mục đích

Đánh Pháp, giành độc lập dân tộc, xây dựng lại chế độ phong kiến

Đánh Pháp, giành độc lập dân tộc, kết hợp với cải cách xã hội, xây dựng chế độ quân chủ lập hiến và cộng hòa tư sản

Thành phần lãnh đạo

Văn thân, sĩ phu phong kiến yêu nước

Tầng lớp Nho học trẻ đang trên con đường tư sản hóa

Hình thức hoạt động

Vũ trang

Vũ trang, tuyên truyền giáo dục, vận động cải cách xã hội, kết hợp lực lượng bên trong và bên ngoài

Tổ chức

Theo lề lồi phong kiến

Biến đấu tranh giai cấp thành tổ chức chính trị sơ khai

Lực lượng tham gia

Đông nhưng hạn chế

Nhiều tầng lớp, giai cấp, thành phần xã hội

* Giống nhau

- Đều là hiệp ước nhà Nguyễn kí với Pháp.

- Sau hiệp ước, Pháp sẽ được nhận được nhiều lợi ích.

* Khác nhau

 - Hiệp ước Nhâm Tuất ( 5-6-1862)

+ Thừa nhận quân Pháp chiếm ba tỉnh miền Đông Nam Kì (Gia Định, Định Tường, Biên Hòa) và đảo Côn Lôn.

+ Mở ba cửa biển : Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên cho Pháp vào buôn bán.

+ Bãi bỏ lệnh cấm đạo, cho Pháp và Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô

+ Bồi thường chiến phí cho Pháp tương đương 280 vạn lạng bạc.

+ Pháp trả lại thành Vĩnh Long cho triều đình buộc được dân chúng ngừng kháng chiến.

-  Hiệp ước giáp tuất ( 15-3-1874 )

+ Triều đình Huế thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì thuộc pháp

+ Công nhận quyền đi lại , buôn bán , kiểm soát , điều tra tình hình thuộc pháp.

+ Nền ngoại giao Việt Nam lệ thuộc vào đường lối đối người thuộc pháp.