$a$,

Xet riêng từng tính trạng ở $F2$:

Thân cao :Thân thấp $=3:1$ ⇒$F1:Aa×Aa$,Thân cao trội hoàn toàn so với thân thấp

Hạt dài : hạt tròn $=3:1$ ⇒$F1:Bb×Bb$ ,Hạt dài trội hoàn toàn so với hạt tròn

Tỉ lệ kiểu hình thu được ở $F2$: $9:3:3:1=(3:1)(3:1)$ ⇒Các tính trạng di truyền phân li độc lập

Quy ước:$A$:Thân cao    $a$: thân thấp

               $B$:hạt dài        $b$: hạt tròn

Cây $F1$ có KG : $AaBb$

⇒Cây lúa thân cao hạt tròn ở $P$ có KG: $AAbb$

   Cây lúa thân thấp hạt dài ở $P$ có KG: $aaBB$

Sơ đồ lai:

$P:$  $AAbb$    ×    $aaBB$

$Gp:$  $Ab$               $aB$

$F1:AaBb$ ($100$% thân cao,hạt dài)

$F1×F1:$   $AaBb$    ×       $AaBb$

$G_{F1}:$ $AB,Ab,aB,ab$   $AB,Ab,aB,ab$

$F2:1AABB:2AABb:2AaBB:4AaBb:1AAbb:2Aabb:1aaBB:2aaBb:1aabb$

KH: $9$ thân cao hạt dài:$3$ thân cao hạt tròn:$3$ thân thấp hạt dìa :$1$ thân thấp hạt tròn

$b$,

Tỉ lệ kiểu hình $3:3:1:1=(3:1)(1:1)$

+TH1 : 

Thân cao : Thân thấp $=3:1$ ⇒$P:Aa×Aa$

Hạt dài : hạt tròn $=1:1$ ⇒$P:Bb×bb$

⇒Phép lai : $AaBb×Aabb$

Sơ đồ lai:

$P:$         $AaBb$        ×       $Aabb$

          (Thân cao hạt dài)    (Thân cao hạt tròn)

$Gp:$  $AB,Ab,aB,ab$         $Ab,ab$

$F1:1AABb:1AAbb:2AaBb:2Aabb:1aaBb:1aabb$

KH:$3$ thân cao hạt dài: $3$ thân cao hạt tròn : $1$ thân thấp hạt dài:$1$ thân thấp hạt tròn

+TH2 : 

Thân cao : Thân thấp $=1:1$ ⇒$P:Aa×aa$

Hạt dài : hạt tròn $=3:1$ ⇒$P:Bb×Bb$

⇒Phép lai : $AaBb×aaBb$

Sơ đồ lai:

$P:$         $AaBb$        ×       $aaBb$

          (Thân cao hạt dài)    (Thân thấp hạt dài)

$Gp:$  $AB,Ab,aB,ab$         $aB,ab$

$F1:1AaBB:2AaBb:1aaBB:2aaBb:1Aabb:1aabb$

KH:$3$ thân cao hạt dài:$3$ thân thấp hạt dài:$1$ thân cao hạt tròn:$1$ thân thấp hạt tròn