1.  Sự đấu tranh: 

+ Khái niệm: Trong mỗi mâu thuẫn, sự thống nhất giữa các mặt đối lập không tách rời sự đấu tranh giữa chúng. Vì rằng các mặt đối lập cùng tồn tại bên nhau, vận động và phát triển theo chiều hướng trái ngược nhau, nên chúng luôn luôn tác động, bài trừ, gạt bỏ nhau. Triết học gọi đó là sự đấu tranh giữa các mặt đối lập.

+ Đấu tranh mâu thuẫn mang nghĩa khái quát được biểu hiện qua nhiều hình thức (tác động, bài trừ, gạt bỏ) không nên hiểu chỉ là sụ xung đột dùng sức mạnh để diệt trừ nhau.

+ Ví dụ: Sự đấu tranh giữa nam quyền và nữ quyền, giữa giai cấp chủ nô và nô lệ, giữa tầng lớp thống trị với bị trị.

2. Mặt đồng hoá ở cơ thể A không đối lạp với mặt dị hoá ở cơ thể B. Vì A và B là hai cơ thể khác nhau có đặc điểm tính chất khác nhau. Mà sự đối lập mâu thuẫn chỉ tồn tại ràng buộc nhau trong một sự vật, hiện tượng cụ thể.

Mặt đối lập là những mặt có những đặc điểm, những thuộc tính, những tính quy định có khuynh hướng biến đổi trái ngược nhau tồn tại một cách khách quan trong tự nhiên, xã hội và tư duy. Sự tồn tại các mặt đối lập là khách quan và là phổ biến trong thế giới. Theo triết học duy vật biện chứng của Engels thì tất cả các sự vật, hiện tượng trên thế giới đều chứa đựng những mặt trái ngược nhau. Ví dụ như: Trong nguyên tử có điện tử và hạt nhân hay trong sinh vật thì có sự đồng hoá và dị hoá, trong kinh tế thị trường có cung và cầu, hàng và tiền. Những mặt trái ngược nhau đó trong phép biện chứng duy vật gọi là mặt đối lập.