Phân tích bài "Cảnh khuya":

I. Tìm hiểu chung

- Tác giả:Hồ Chí Minh (1890 - 1969)

- Hoàn cảnh sáng tác: Viết vào mùa thu 1947 - Thời kỳ đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 - 1954), khi giặc Pháp đang tấn công lên Việt Bắc.

- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt.

- PTBĐ: biểu cảm kết hợp với tự sự và miêu tả.

II. Tìm hiểu văn bản

1. Hai câu thơ đầu. (Cảnh núi rừng Việt Bắc trong đêm trăng)

- NT: miêu tả, so sánh, lấy động tả tĩnh.

$\longrightarrow$ Âm thanh tiếng suối vang vọng, trong trẻo, gần gũi.

- Sử dụng điệp từ: "lồng"

$\longrightarrow$ Khắc họa một bức tranh nhiều tầng bậc, đường nét, chỉ hai màu sáng tối, trắng đen mà lung linh, huyền ảo, ấm áp, hòa hợp.

2. Hai câu thơ cuối. (Hình ảnh con người trong đêm khuya)

- Hình ảnh con người trằn trọc không ngủ được, vì:

$\text{+}$ Cảnh đẹp, như vẽ.

$\text{+}$ Lo nỗi nước nhà.

- Sử dụng NT so sánh, điệp ngữ "chưa ngủ".

- Khẳng định tình yêu thiên nhiên say đắm, yêu nước sâu nặng của Bác.

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật

- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt.

- Sử dụng hiệu quả biện pháp tu từ so sánh, điệp từ,...

- Ngôn ngữ bình dị, gợi cảm, giàu chất nhạc, chất họa.

- Vẻ đẹp vừa cổ điển vừa hiện đại.

2. Nội dung

- Cảnh trăng ở khu Việt Bắc huyền ảo, thơ mộng, hữu tình.

- Bài thơ là sự gắn bó, hòa hợp giữa tình yêu thiên nhiên và tình yêu nước trong con người Hồ Chí Minh, chất thi sĩ, chiến sĩ hài hòa, gắn bó trong con người Bác.