Hoá học 11 Bài 24: Luyện tập Hợp chất hữu cơ, công thức phân tử và công thức cấu tạo

1. Hợp chất hữu cơ là hợp chẩt của cacbon (trừ CO, CO₂, muối cacbonat, xianua, cacbua, ...)

2. Hợp chất hữu cơ được chia thành hidrocacbon và dẫn xuất hidrocacbon.

3. Liên kết hóa học trong phân tử hợp chất hữu cơ thường là liên kết cộng hóa trị.

4. Các loại công thức biểu diễn công thức hợp chất hữu cơ.

5. Các loại phản ứng hay gặp trong hóa học hữu cơ là phản ứng thế, phản ứng cộng, phản ứng tách.

6. Đồng đẳng, đồng phân

Bài 1:

Một hợp chất hữu cơ Y khi đốt cháy thu được CO₂ và H₂O có số mol bằng nhau; đồng thời lượng oxi cần dùng bằng 4 lần số mol của Y. Tìm CTPT của Y biết trong Y chỉ có 1 nguyên tử oxi.

Hướng dẫn:

\(\begin{array}{l} {n_{C{O_2}}} = {n_{{H_2}O}} \Rightarrow CTPT:{C_x}{H_{2x}}O\\ {C_x}{H_{2x}}O + \left( {\frac{{3x - 1}}{2}} \right){O_2} \to xC{O_2} + x{H_2}O\\ {n_{{O_2}}} = 4{n_Y} \Rightarrow \frac{{3x - 1}}{2} = 4 \Rightarrow x = 3\\ CTPT:{C_3}{H_6}O \end{array}\)

Bài 2:

Đốt cháy hoàn toàn một hợp chất hữu cơ chứa C, H, Cl sinh ra 0,22g CO₂ và 0,09g H₂O. Khi xác định clo trong lượng chất đó bằng dd AgNO₃, người ta thu được 1,435 g AgCl. Xác định CTPT của hợp chất hữu cơ nói trên biết tỉ khối hơi của nó so với hydro bằng 42,5

Hướng dẫn:

\(\begin{array}{l} {n_{C{O_2}}} = 0,005{\rm{ }}mol;{n_{{H_2}O}} = 0,005{\rm{ }}mol;{n_{Cl}} = {n_{AgCl}} = 0,01{\rm{ }}mol\\ \Rightarrow {n_C} = 0,005{\rm{ }}mol;{n_H} = 2.0,005 = 0,01{\rm{ }}mol\\ C:H:Cl = {n_C}:{n_H}:{n_{Cl}} = 0,005:0,01:0,01 = 1:2:2\\ CTPT:{(C{H_2}C{l_2})_n}\\ {d_{HC/{H_2}}} = 42,5 \Rightarrow {M_A} = 42,5.2 = 85\\ \Rightarrow 85n = 85 \Leftrightarrow n = 1 \Rightarrow CTPT:{\rm{ C}}{{\rm{H}}_2}C{l_2} \end{array}\)

Bài 3:

Đốt cháy hoàn toàn 18g  chất hữu cơ A cần vừa đủ 16,8 lít O₂ thu được CO₂ và hơi nước có tỷ lệ thể tích = 3: 2. Xác  định CTPT của A, biết số nguyên tử oxi trong A không vượt quá 2?

Hướng dẫn:

\(\begin{array}{l} {n_{{O_2}}} = 0,75mol\\ \left\{ \begin{array}{l} C{O_2}(a{\rm{ }}mol)\\ {H_2}O{\rm{ }}(b{\rm{ }}mol) \end{array} \right.\\ \frac{a}{b} = \frac{3}{2} \Leftrightarrow 2a - 3b = 0{\rm{ }}(1)\\ {m_{C{O_2}}} + {m_{{H_2}O}} = {m_A} + {m_{{O_2}}}\\ \Leftrightarrow 44a + 18b = 18 + 0,75.32 = 42{\rm{ }}(2)\\ \left\{ \begin{array}{l} a = 0,75{\rm{ }}mol\\ b = 0,5{\rm{ }}mol \end{array} \right. \end{array}\)

\(\begin{array}{l} \Rightarrow {n_C} = {n_{C{O_2}}} = 0,75mol;{\rm{ }}{{\rm{n}}_H} = 2{n_{{H_2}O}} = 2.0,5 = 1{\rm{ }}mol\\ {n_{O(A)}} = ({n_{O(C{O_2})}} + {n_O}_{({H_2}O)}) - {n_{O({O_2})}}\\ \Rightarrow {n_{O(A)}} = (2.{n_{C{O_2}}} + {n_{{H_2}O}}) - 2{n_{{O_2}}}\\ \Leftrightarrow {n_{O(A)}} = 0,5{\rm{ }}mol\\ C{\rm{ }}:{\rm{ }}H{\rm{ }}:{\rm{ }}O{\rm{ }} = {\rm{ }}{n_C}:{\rm{ }}{n_H}:{\rm{ }}{n_O} = {\rm{ }}0,75{\rm{ }}:{\rm{ }}1{\rm{ }}:{\rm{ }}0,5{\rm{ }} = {\rm{ }}1,5{\rm{ }}:{\rm{ }}2{\rm{ }}:{\rm{ }}1 = {\rm{ }}3{\rm{ }}:{\rm{ }}4{\rm{ }}:{\rm{ }}2\\ \Rightarrow CTPT:{\rm{ }}{\left( {{C_3}{H_4}{O_2}} \right)_n} \end{array}\)

So số nguyên tử oxi không vượt quá 2 nên n = 1 ⇒ CTPT là: C₃H₄O₂

Sau bài học cần nắm:

• Khái niệm, phân loại, đồng đẳng, đồng phân, liên kết trong phân tử, Phản ứng của hợp chất hữu cơ.
• Viết CTCT của một số chất hữu cơ đơn giản, nhận dạng một vài loại phản ứng của các chất hữu cơ đơn giản.

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 11 Bài 24 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Chất có CTPT C₆H₁₀O₄. Công thức nào sau đây là công thức đơn giản nhất:

  • A. C₂H₅O₂
  • B. C₃H₅O₂
  • C. C₃H₆O
  • D. C₂H₄O

• Câu 2:

  Đốt cháy hoàn toàn hợp chất hữu cơ nào sau đây thì sản phẩm thu được khác với các chất còn lại?

  • A. Protein.
  • B. Cao su thiên nhiên.
  • C. Chất béo.
  • D. Tinh bột.

• Câu 3:

  Cho thí nghiệm như hình vẽ để phân tích hợp chất hữu cơ. Hãy cho biết thí nghiệm trên dùng để xác định nguyên tố nào:
  

  • A. Xác định H và Cl.
  • B. Xác định C và N.
  • C. Xác định C và H.
  • D. Xác định C và S.

• Câu 4:

  Trong những dãy chất sau, dãy nào có các chất là đồng phân của nhau:

  • A. C₂H₅OH, CH₃OCH₃
  • B. CH₃OCH₃, CH₃CHO
  • C. CH₃CH₂CH₂OH, C₂H₅OH
  • D. C₄H₁₀, C₆H₆

Câu 3- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hóa học 11 Bài 24.

Bài tập 24.2 trang 35 SBT Hóa học 11

Bài tập 24.3 trang 35 SBT Hóa học 11

Bài tập 24.4 trang 35 SBT Hóa học 11

Bài tập 24.5 trang 35 SBT Hóa học 11

Bài tập 24.6 trang 36 SBT Hóa học 11

Bài tập 24.7 trang 36 SBT Hóa học 11

Bài tập 24.8 trang 36 SBT Hóa học 11

Bài tập 1 trang 121 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 2 trang 121 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 3 trang 121 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 4 trang 121 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 5 trang 121 SGK Hóa học 11 nâng cao

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa HOC247 thảo luận và trả lời nhé.