Hoá học 11 Bài 26: Xicloankan

• Xicloankan là những Hidrocacbon no mạch vòng, chỉ chứa liên kết đơn trong phân tử.
• CTTQ: C_nH_2n (n ≥ 3)

Hình 1: Mô hình và tên gọi của một số xicloankan

• Cách gọi tên một số monoxiclankan

Tên = số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + xiclo + tên mạch chính + an

Hình 2: Xiclopropan và xiclobutan

• Một số xicloankan đồng phân ứng với công thức phân tử C₆H₁₂ là:

Hình 4: Một số xicloankan đồng phân ứng với công thức phân tử C₆H₁₂

• Trong phân tử xicloankan, các nguyên tử cacbon liên kết với nhau bằng liên kết  tạo ra mạch vòng. Nguyên tử Cacbon của vòng liên kết với các nguyên tử Hidro hoặc gốc ankyl

2.2.1. Phản ứng thế

• Khi chiếu sáng hoặc đun nóng, nguyên tử Hidro trong phân tử xicloankan bị thế bởi nguyên tử halogen.

2.2.2. Phản ứng cộng

• Xiclopropan, xiclobutan ngoài các phản ứng trên còn có phản ứng cộng mở vòng

• Riêng xiclopropan còn tác dụng với dd brom hoặc axit

2.2.3. Phản ứng tách

2.2.4. Phản ứng cháy

• Xicloankan cháy tỏa nhiệt

Tổng quát: C_nH_2n + (3n/2) O₂ → nCO₂ + nH₂O

• Nhận xét: nCO₂ = nH₂O
• Ví dụ: C₆H₁₂ + 9O₂ → 6CO₂ + 6H₂O

• Chưng cất dầu mỏ
• Tách H₂, đóng vòng ankan

• Làm nhiên liệu, dung môi, nguyên liệu

Bài 1:

X là hỗn hợp gồm propan, xiclopropan, butan và xiclobutan. Đốt m gam X thu được 63,8 gam CO₂ và 28,8 gam H₂O. Thêm H₂ vừa đủ vào m gam X rồi đun nóng với Ni thu được hỗn hợp Y có tỉ khối so với H₂ là 26,375. Tỉ khối của X so với H₂ là:

Hướng dẫn:

Ta có \(n_{CO_2} = 1,45\ mol;\ n_{H_2O} = 1,6\ mol\)
⇒ \(m_X = m_C + m_H = 1,45\times 12 + 1,6\times 2=20,6\ g\)
Sau hidro hóa được Y gồm x mol C₃H₈, y mol C₄H₁₀ có khối lượng mol trung bình = 52,75 g
⇒ Áp dụng qui tắc đường chéo ta có 5x = 3y
Lại có theo bảo toàn C thì \(n_{CO_2} = n_{C\ (X)}= n_{C\ (Y)}= 3x +4y=1,45\ mol\)
⇒ \(x= 0,15\ mol ;\ y= 0,25\ mol \Rightarrow n_X=n_Y=x+y=0,4\ mol\)
⇒ khối lượng mol trung bình của X = 51,5 g
⇒ Tỉ khối của X so với H₂ = 25,75

4.1. Trắc nghiệm

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 11 Bài 26 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Nhận xét nào sau đây về xicloankan là sai?

  • A. Các chất chỉ có liên đơn đều là xicloankan
  • B. Xicloankan là những hiđrocacbon no mạch vòng
  • C. Các xicloankan đều chỉ có liên kết đơn
  • D. Công thức chung của monoxicloankan là C_nH_2n \(n \ge 3\)

• Câu 2:

  Hợp chất sau đây có tên là gì?

  

  • A. 1,2,5-trimetyl xiclohexan
  • B. 1,2,4-trimetyl xiclohexan
  • C. 1,4,6-trimetyl xiclohexan
  • D. 1,4,5-trimetyl xiclohexan

• Câu 3:

  Cho các hiđrocacbon có CTCT sau đây:

  

  Chất nào thuộc xicloankan?

  • A. 3 và 4
  • B. 1, 2 và 5
  • C. 3, 4 và 6
  • D. 4 và 6

Câu 3- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hóa học 11 Bài 26.

Bài tập 26.2 trang 40 SBT Hóa học 11

Bài tập 26.3 trang 41 SBT Hóa học 11

Bài tập 26.4 trang 41 SBT Hóa học 11

Bài tập 26.5 trang 41 SBT Hóa học 11

Bài tập 26.6 trang 41 SBT Hóa học 11

Bài tập 26.7 trang 41 SBT Hóa học 11

Bài tập 1 trang 150 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 2 trang 151 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 3 trang 151 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 4 trang 151 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 5 trang 151 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 6 trang 151 SGK Hóa học 11 nâng cao

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa HOC247 thảo luận và trả lời nhé.