Soạn bài: Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo)
Tóm tắt bài
Câu 1 (trang 90 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):
- "Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi." có hàm ý: Sau bữa ăn này, u sẽ bán con nên con sẽ không được ăn ở nhà nữa.
- "Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài." có hàm ý: U đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài.
* Chị Dậu không dám nói thẳng với con vì nói thẳng ra sự thật thì cả chị lẫn con sẽ rất đau lòng, dùng hàm ý để giấu đi, giảm bớt nỗi đau ấy, tránh điều đau lòng.
Câu 2 (trang 91 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):
Hàm ý trong câu thứ hai rõ hơn. Chị Dậu phải nói rõ hơn vì cái Tí vẫn còn chưa hiểu hết hàm ý ẩn trong câu trước. Cái Tí đã hiểu hàm ý trong câu nói của mẹ thể hiện ở thái độ “giãy nảy”, “liệng của khoai vào rổ và òa lên khóc” của cái Tí và câu nói “U bán con thật đấy ư?...”
Câu 1 (trang 91 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):
| Câu | Người nói – Người nghe | Hàm ý | Chi tiết chứng tỏ người nghe đã hiểu hàm ý |
| a | anh thanh niên – ông họa sĩ và cô con gái | Mời bác và cô vào uống nước | Ông theo liền anh thanh niên vào trong... |
| b | anh Tấn – chị hàng đậu | Chúng tôi không thể cho những thứ này được | Chị hàng đậu nói giọng châm biếm : Thật là càng giàu có... |
| c | Thúy Kiều – Hoạn Thư | (1) : giễu cợt Hoạn Thư phải chịu xét xử của Kiều. (2) : người độc ác như Hoạn Thư sẽ bị báo oán | Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu... |
(1) : giễu cợt Hoạn Thư phải chịu xét xử của Kiều.
(2) : người độc ác như Hoạn Thư sẽ bị báo oán
Câu 2 (trang 92 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):
- "Cơm sôi rồi, nhão bây giờ !": Hàm ý là: chắt giùm nước để cơm khỏi nhão.
Em bé nói hàm ý vì trước đó đã nói thẳng ra nhưng không có hiệu quả; lần này không cần nhắc lại ý "chắt giùm nước" mà thêm vào ý giục giã: "nhão bây giờ!".
- Việc sử dụng hàm ý trong trường hợp này không có hiệu quả, vì người nghe không tiếp nhận, từ chối bằng cách "vẫn ngồi im".
Câu 3 (trang 92 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):
Câu chứa hàm ý "từ chối" như : "Tôi bận ôn thi", "Tôi phải đi thăm người ốm"...
Câu 4 (trang 92 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):
Qua sự so sánh của Lỗ Tấn có thể nhận ra hàm ý : Hy vọng không ai chắc chắn, nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được.
Câu 5 (trang 93 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):
- Các câu có hàm ý mời mọc:
+ Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc.
+ Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao.
- Các câu có hàm ý từ chối:
+ Mẹ mình đang đợi ở nhà.
+ Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?
- Có thể viết thêm câu có hàm ý mời mọc rõ hơn:
+ Bạn muốn chơi cùng bọn tớ không ?
+ Chơi với bọn tớ rất tuyệt !
Copyright © 2021 HOCTAP247