Chú ý cách đọc các từ ngữ: trìu mến, gian khổ, thiếu thốn, van lơn, nờ,...
Chú ý nghĩa một số từ khó
- Trung đoàn trưởng: người chỉ huy trung đoàn (đơn vị bộ đội tương đối lớn).
- Lán: nhà dựng tạm, sơ sài, thường bằng tre nứa.
- Tây: ở đây chỉ thực dân Pháp.
- Việt gian: người Việt làm tay sai cho giặc.
- Thống thiết: tha thiết, cảm động.
- Vệ quốc quân (Vệ quốc đoàn): tên của quân đội ta sau Cách mạng tháng Tám và trong thời kì đầu kháng chiến chống thực dân Pháp.
- Bảo tồn: bảo vệ và gìn giữ lâu dài.
Luyện đọc câu:
- Em xin được ở lại.// Em thà chết trên chiến khu/ còn hơn về ở chung,/ ở lộn với tụi Tây,/ tụi Việt gian…// Chúng em còn nhỏ,/ chưa làm được chi nhiều/ thì trung đoàn cho chúng em ăn ít cũng được.// Đừng bắt chúng em phải về,/ tội chúng em lắm,/ anh nờ…//

Câu 1 (trang 14 SGK lớp 3): Trung đoàn trưởng đến gặp các chiến sĩ nhỏ tuổi để làm gì?

Gợi ý:

Trung đoàn trưởng đến gặp các chiến sĩ nhỏ tuổi thông báo ý kiến của trung đoàn, cho các chiến sĩ nhỏ tuổi trở về sống với gia đình vì cuộc sống ở chiến khu còn nhiều gian khổ, khó khăn, thiếu thốn.

Câu 2 (trang 14 SGK lớp 3): Vì sao nghe ông nói, "ai cũng thấy cổ họng mình nghẹn lại"?

Gợi ý:

Vì các em nhỏ bị bất ngờ, xúc động khi mình phải rời xa chiến khu, không được tham gia chiến đấu vì Tổ quốc mà phải trở về với gia đình.

Câu 3 (trang 14 SGK lớp 3): Vì sao Lượm và các bạn không muốn về nhà?

Gợi ý:

Lượm và các bạn khác đều không muốn về nhà vì tất cả đều sẵn sàng chịu đựng gian khổ, sẵn sàng chịu đói khát để ở lại sống chết với chiến khu chứ không muốn sống chung với bọn Việt gian, bọn Tây.

Câu 4 (trang 14 SGK lớp 3): Lời nói của Mừng có gì cảm động?

Gợi ý:

Mừng nói lời ngây thơ và rất thật lòng. Em xin trung đoàn trưởng cho các em ăn ít đi, nhưng đừng bắt phải trở về. Đó là những lời nói xuất phát từ lòng yêu nước và căm thù giặc của em.

Câu 5 (trang 14 SGK lớp 3): Tìm hình ảnh so sánh ở cuối bài.

Gợi ý:

Hình ảnh so sánh ở cuối bài là: "Tiếng hát bay lượn trên mặt suối, tràn qua lớp cây rừng, bùng lên như ngọn lửa rực rỡ giữa đêm rừng lạnh tối."

Học xong bài này, các em cần nắm:
- Đọc trôi chảy, lưu loát bài Ở lại với chiến khu, chú ý nghĩa một số từ khó.
- Nắm được nội dung bài học: Ca ngợi tinh thần yêu nước căm thù giặc, không quản ngại gian khổ của các chiến sĩ nhỏ tuổi trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
Các em có thể tham khảo thêm bài học Kể chuyện: Ở lại với chiến khu để chuẩn bị cho bài học tiếp theo được tốt hơn.