Dàn ý Phân tích truyện ngắn Số phận con người của Sô-lô-khốp

Đề bài

Đề bài: Phân tích truyện ngắn Số phận con người của Sô-lô-khốp

Hướng dẫn giải

- Tác giả Sô – lô – khốp là nhà văn lớn của nước Nga, được coi là nhà văn hàng đầu của chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa.

- Số phận con người là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách của ông, tác phẩm đã cho thấy tính cách kiên cường và lòng nhân ái của con người Nga, nghị lực phi thường của họ để vượt qua những khó khăn.

1.Hoàn cảnh của Xô – cô – lốp

- Là một người đàn ông trải qua nhiều đau khổ trong chiến tranh:

    + Bị thương hai lần, bị bắt giam 2 năm trong trại tù binh ở Đức.

    + Sau khi thoát khỏi trại tù binh ở Đức, trở về với hồng quân liên xô, anh lại biết tin vợ và con gái đã mất do bom đạn của bọn phát xít.

    + Niềm hi vọng duy nhất của anh chính là cậu con trai, nhưng đến ngày hồng quân giành chiến thắng cũng là ngày con trai anh bị một tên thiện xạ Đức giết hại.

- Anh trở nên cô độc sau chiến tranh:

    + Không còn quê nhà, không còn nhà, không còn người thân và phải sống nhờ nhà người bạn.

    + Luôn sống trong nỗi thất vọng, cô đơn, luôn như người mất hồn “cặp mắt buồn nguội lạnh lúc nào cũng buồn thê thảm”ngày ngày tìm đến quán rượu, suýt trở thành kẻ nghiện rượu.

- Nhận xét: Xô – cô – lốp là nạn nhân của chiến tranh, chịu nỗi đau cả về thể chất và tinh thần.

2. Cuộc gặp gỡ với bé Va – ni – a và cố gắng vượt qua nỗi đau của Xô – cô – lốp

a. Sự thay đổi của Xô – cô – lốp

- Anh chú ý đến bé Va – ni – a trong những lần gặp tình cờ, qua một số câu hỏi ngẫu nhiên anh biết bé Va – ni – a mồ côi cha me, cha mẹ em đều chết trong bom đạn kẻ thù, em không còn có người thân thíc.

- Một lần gặp, anh quyết định nhận nuôi Va – ni – a vì sự cảm thương. Đây là quyết định mang tính bột phát, xuất phát từ tình yêu thương chân thành, không toan tính.

- Khi đưa đứa trẻ về nhà người bạn, hai vợ chồng họ đều rất vui, “bà chủ múc súp ...nước mắt ròng ròng”. Giọt nước nước mắt của bà là sự xót thương cho cảnh ngộ của chú bé, của Xô – cô – lốp và cho chính bà.

- Bằng bàn tay vụng về của một người đàn ông, Xô – cô – lốp đã chăm sóc bé Va – ni – a một cách yêu thương, ân cần.

- Từ khi có bé Va – ni – a, anh thấy cuộc sống của mình thực sự có ý nghĩa “trở nên êm dịu hơn”. Chú bé Va – ni – a đã trở thành điểm tựa của anh.

- Thế nhưng, anh vẫn luôn day dứt về nỗi đau mất người thân yêu, cùng với việc anh bị tước bằng lái, Xô – cô – lốp quyết định cùng bé Va – ni – a đến nơi khác sống.

- Nhận xét: Tình yêu thương đã khiến con người trước kia trong anh hồi sinh, anh bắt đầu lại với một cuộc sống mới đầy ý nghĩa, ước mơ. Anh dần thoát khỏi nỗi cô đơn, tuyệt vọng. Anh dùng cách.

- Nêu suy nghĩ về số phận con người: cả Xô – cô – lốp và Va – ni – a đều là những nạn nhân của chiến tranh, nhưng hai con người ấy đã nương tựa vào nhau để cùng vượt qua nỗi đau. “Cái gì đang chờ đón họ ở phía trước?”, họ còn phải trải qua nhiều khó khăn hơn nữa để tìm thấy hạnh phúc.

- Nghệ thuật đặc sắc: kết cấu truyện lồng trong truyện, xây dựng nhân vật điển hình cho tính cách Nga, con người Nga, chi tiết nghệ thuật độc đáo.

- Qua số phận của Xô – cô – lốp, tác giả đã tố cáo tội ác của chiến tranh phát xít, phản ánh chân thưc cuộc sống của người lính Nga thời hậu chiến từ đó bày tỏ niềm cảm thương trước số phân của họ, đồng thời ngợi ca nghị lực, vẻ đẹp tâm hồn con người Nga.