Trong văn bản “Ý nghĩa văn chương”, nhà phê bình Hoài Thanh viết: “Văn chương luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có”. Thật vậy. Văn chương đưa ta đến những tình huống, những hoàn cảnh, những số phận ta chưa từng gặp trong đòi. Qua các nhân vật, các cảm xúc, thái độ... của nhân vật, văn chương gây ra cho ta những tình cảm, cảm xúc mới mẻ, tạo ra sự đồng cảm giữa bạn đọc và tác giả. Chúng ta được sống trong một thế giới đầy văn chương sẽ giúp chúng ta có được sự chia sẻ, có được nhưng đức tính tốt của con người. Truyện ngắn “Cuộc chia tay của những con búp bê” của tác giả Khánh Hoài làm rung động lòng trắc ẩn của mồi chúng ta trước số phận những đứa trẻ tội nghiệp có bố mẹ li dị nhau. Không chỉ thế, người đọc còn thấy đồng cảm với tâm trạng, cảm xúc của những đứa trẻ sắp phải lìa xa người thân. Điều đó cũng xảy ra khi ta đọc nhũng bài Ca dao than thân, “Sài Gòn tôi yêu”, “Xa ngắm thác núi Lư”... Nhò' đó, mỗi chúng ta rút ra cho mình một bài học, gây dựng cho mình một tình cảm đúng đắn đối với nhừng biếu hiện của cái đẹp, cái tốt cũng như cái xấu, cái ác trong cuộc đời này. Bên cạnh đó, văn chương còn “luyện” những tình cảm ta sẵn có. Từ thuở lọt lòng, ai ai cũng đã có những tình cảm nhất định đối với gia đình, bạn bè, thầy cô, quê hương... Văn chương thực hiện nhiệm vụ hình dung sự sống và sáng tạo sự sống chang những phản ánh đầy đủ về những tình cảm ấy mà còn làm đẹp hon, sâu sắc hơn những hiện thực vốn có tồn tại trong đời sống của con người. Nhò' vậy, chúng ta cảm nhận đầy đủ và sâu sắc hon những tình cảm của lòng mình. Đọc ca dao về tình cảm gia đình với những hình ảnh như “núi Thái Sơn, nước trong nguồn”, “Anh em như thể chân tay”... Đọc nhũng bài thơ như “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh, những bài ca dao về quê hương đất nước... Ta thêm yêu, thêm trân trọng hạnh phúc gia đình mình đang có, thêm yêu quê hương đất nước tươi đẹp của mình... Chính những công dụng tuyệt vòi đó khiến văn chương trở thành một loại hình nghệ thuật không thể thiếu trong đời sống con người.

    Quan niệm của Hoài Thanh “Văn chương luyện những tình cảm ta sẵn có” trong văn bản “Ý nghĩa văn chương” đã khiến em có rất nhiều suy nghĩ. Ta có thể hiểu là: Văn chương bồi đắp những tình cảm vốn có trong con người thêm sâu sắc hơn. Chúng ta đều yêu thương, kính trọng cha mẹ nhưng sau khi học xong văn bản “Mẹ tôi” của A-mi-xi, em mới thấm thía được tình yêu sâu nặng mà cha mẹ dành cho con cái. Trong một gia đình, gần như ai cũng có anh em. Tình anh em cứ tự nhiên diễn ra hàng ngày thì không có gì phải bàn cãi. Khi đọc xong câu truyện “Cuộc chia tay của những con búp bê” của Tạ Duy Anh, em mới hiểu được trong những hoàn cảnh đặc biệt, gia đình tan vỡ thì anh chị em chính là chỗ dựa lớn nhất. Và tình yêu đất nước chính là thứ cơ bản nhất trong mỗi con người. Vậy mà khi học xong văn bản “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”, em càng cảm thấy tự hào về lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam. Đó chính là truyền thống mà nhân dân ta đã phải xây dựng và vun đắp bao đời. Tình yêu ông bà, cha mẹ là một thứ gần như ai cũng có. Nhưng sau khi học xong bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh thì tình yêu của bà dành cho cháu dường như trở nên bao la hơn bao giờ hết. Ôi, thật cảm động! Qua đó, chúng ta thấy được văn chương làm cho tâm hồn của người đọc trở nên phong phú hơn, cao thượng hơn, từ đây ta có thể thấy được rằng văn chương là một thứ không thể thiếu trong đời sống con người.

* Chú thích:

Câu đặc biệt: phần gạch chân