Tìm hiểu truyện cổ tích Sọ Dừa ngữ văn 6

 Trong kho tàng truyện dân gian Việt Nam, truyện cổ tích là thể loại được yêu thích nhất. Các câu chuyện xoay quanh cuộc sống, số phận của những nhân vật nghèo khổ, bất hạnh, mồ côi,.. nhưng tốt bụng, hiền lành, cuối cùng họ đều được đền đáp bằng cuộc sống hạnh phúc. Trong đó phải kể đến truyện cổ tích Sọ Dừa. Hãy .com tìm hiểu tác phẩm Sọ Dừa qua những phân tích cơ bản dưới đây:

Sọ Dừa

* Các điểm cơ bản
  - Truyện cổ tích: Thể loại văn chương dàn gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật thuộc các loài thực vật, động vật,... những người dị hình kì tài, những người bất hạnh, thông minh, khờ khạo...
Truyện cổ tích thường có yêu tỏ' hoang đường, thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dàn về chiên thắng cuối cùng của cái thiện đôi với cái ác, cái tốt đối với cài xấu, sự công bằng đối với sự bất còng.
  - Sọ Dừa thuộc loại truyện thần kì kể vể cuộc đời của nhân vật dị hình, dị dạng nhưng có tài năng và đức độ, đống thời biết thêm một sô nhân vật hiển hậu, những kẻ độc ác. Qua những nhàn vật này, dân gian muốn nhấn mạnh quy luật đạo đức ở hiền gặp lành trong đời sống.
  - Vế hình thức: Kết cấu nội dung truyện theo trục thời gian: truớc sau. Kể chuyện theo lối văn tự sự và miêu tả.

Tham khảo: Kể tóm tắt truyện Sọ Dừa

I.  Truyện cổ là một trong các thề loại văn chương dân gian kế về cuộc đời của một sô mẫu nhân vật thuộc các loài thực vật, động vật, nhiíng người dị dạng kì tài, những kẻ bất hạnh,... những người khờ khạo, nhằm giải thích tên, đặc tính sinh hoạt hoặc đế khuyên bảo con người hướng thiện. Sọ Dừa thuộc vào loại mẫu nhân vật dị hình dị dạng nhưng có kì tài. Thông qua cuộc đời của Sọ Dừa, người đọc nhận ra quan niệm ở hiền gặp lành, ác giả ác báo của người xưa từ ba cô con gái cua phú ông, ông chủ giàu có của Sọ Dừa.

II.  Phần đầu của truyện giới thiệu tính tình và gia cảnh của cha mẹ Sọ Dừa. Họ là đôi vợ chồng tuổi ngoài năm mươi nghèo, tính tình hiền hậu, đi ở cho một phú ông. Một hôm, người vợ vào rừng hái cúi, khát nước nhưng không tìm thấy suối, lại thấy cái sọ dừa đựng đầy nước mưa năm bên gốc cây. Bà bưng lên uống. Thế rồi bà có mang. Chuyện mang thai của bà thật kì lạ, kì lạ như bà mẹ cậu Gióng lúc mang thai. Đấy là một kiểu hình thành và xuất hiện một số các nhãn vạt thần thánh, kì tài làm cho cả người lớn lẫn trẻ con đều tò mò. Chẳng bao lâu sau, chồng bà mất. “Bà sinh ra một dứa bé không chân không tay, tròn như một quả dừa. Bà buồn lắm, toan vứt đi thì đứa con báo: - Mẹ ơi, con là người đấy. Mẹ đừng vứt con đi mà tội nghiệp
Lại một chi tiết kì lạ khác xuất hiện. Cậu bé không là người bình thường như mọi người. Và chi tiết ấy đã giải thích vì sao cậu bé mang tôn Sọ Dừa. Có người mẹ bình thường nào không buồn khi sinh ra một đứa con dị dạng? Bà mẹ muốn vứt bỏ đi cũng là điều tự nhiên. Nhưng cậu bé van xin mẹ đừng làm điều ấy. Lời cầu xin mà cũng là lời nhắc nhở về mối từ tâm, về thiên chức của người mẹ. Nhờ thế cậu mới được mẹ nuôi. Tất nhiên với đời sống nghèo khổ, một mình nuôi con lớn khôn tới bảy tám tuổi mà không làm được việc gì thì bà mẹ nào chẳng lo, chẳng than! Sọ Dừa đã nghe được lời than của bà. Thế là cậu bé lên tiếng:
  "Gì chứ chăn bò thì con chăn cũng dược. Mẹ cứ nói với phú ông cho con đến ở chăn bò”.

  Nghe lời con, bà mẹ đến hỏi phú ông. “Phú ông ngần ngại”. Đó là tâm lí của người có của. Người giàu thường có tính tham. Phú ông so hơn tính thiệt, rồi cuối cùng ông quyết định: “Thôi cứ thử xem!”. Thế là Sọ Dừa đến ở nhà phú ông, lo việc chăn bò. Hình ảnh Sọ Dừa lăn sau đàn bò lúc ra đồng cũng như lúc về chuồrg thấy mà buồn cười và dễ thương sao! “Cậu chăn bò rất giỏi”. Đúng là người có tật về hình dáng nhưng lại có tài. Bò con nào con nấy mập mạp, không mất một con khiến “Phú ông mừng lắm”. Chi tiết này giúp chúng ta nhận ra thái độ của phú ông đối với Sọ Dừa đã bắt đầu đổi thay.

Chuyện tình Sọ Dừa và cô út

   Ngày mùa đến, tôi tớ ra đồng làm cả. Đó là nguyên nhân khiến ba cô con gái phú ông phải thay phiên nhau mang cơm ra cho Sọ Dừa. “Hai cô chị ác nghiệt, kiêu kì, thường hắt hủi Sọ Dừa; còn cô em út hiền lành, tính hay thương người, đối đãi với Sọ Dừa rất tử tể". Một hôm, cô út vừa mang cơm đến dưới chân đồi thì bỗng nghe tiếng sáo véo von. Cô rình xem thì thấy người thối sáo là một thanh niên tuấn tú. Khi nghe tiếng động, chàng trai biến mất, chỉ thấy có Sọ Dừa. “Nhiều lần như thế, cô gái biết Sọ Dừa không phải người phàm trần. Cô đem lòng yêu, có của ngon vật lạ dều giấu đem cho chàng”. Người đọc có thể tự hỏi tại sao hai cô chị không nghe được tiêng sáo mà cô em út lại được nghe? Phải chăng Sọ Dừa đã cảm nhận đưực tình yêu thương đặc biệt, chân thành mà cô út đà dành cho mình nên đáp lại một cách kín đáo? Rồi chàng lại “giục mẹ dến hỏi con gái phú ông làm vợ”. Bà mẹ có tin được rằng người dị hình dị dạng như chàng có lấy được con gái của phú ông? Nhưng vì thương con, bà đành phải làm theo. Còn phú ông thì cười mỉa, và thách cưới: ừ, được! Muốn hỏi con gái ta, hãy về sắm dủ một chĩnh vàng côm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười vò rượu tăm đem sang đây”.

   Nghèo rớt mùng tơi như mẹ con Sọ Dừa thì làm gì có được nhưng thứ của cải ấy đế hỏi cưới con gái ông. Làm như thế ông khỏi phải nói lời từ chối, cũng khỏi mang tiếng là kẻ hám giàu chê nghèo. Bà mẹ khuyên con gạt chuyện lấy con gái phú ông đi. Nhưng bà không ngờ nhà có đủ sính lễ, lại có cả chục gia nhân khiêng lễ vật qua nhà phú ông đúng ngày. Tưởng như đã từ chối được, không ngờ đồ sính lễ đã làm ông hoa cả mắt. Lão lúng túng hỏi ý từng người con gái một. Hai cô chị thì tỏ ý chê bai, riêng cô út thì “e lệ, cúi mặt xuống, tỏ ý bằng lòng”; Và phú ông đành nhận lễ. Búng ngày cưới, Sọ Dừa tổ chức thật linh đình. Tới giờ rước dâu, chẳng ai thấy Sọ Dừa đâu cả. “Bỗng một chàng trai khôi ngô tuấn tú cùng cô út của phú ông từ phòng cô dâu di ra". Trước một sự việc lạ lùng như thê tất nhiên ai cũng ngỡ ngàng, ai cũng mừng rỡ, riêng hai người chị thì bắt đầu ghen tức. Đổi lốt sọ dừa thành người, Sọ Dừa chăm lo đèn sách, thi đỗ trạng nguyên. Phần một của truyện coi như kết thúc; kẻ chịu cực khổ, nhọc nhằn đà tìm được hạnh phúc.

   Thế nhưng vẫn còn đó sự “ghen tức” của hai người chị. Nhân quan trạng đi sứ, hai cô chị rủ em gái chèo thuyền ra biến. Nghe lời chồng dặn cô út mang theo “hòn đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà”. Ra tới biên xa, hai người chị xô cô em xuống biền, con cá kình nuốt cô vào bụng, sẵn có con dao, cô giết con cá. Cá trôi dạt vào một hòn đảo, cô khoét bụng cá chui ra, lấy hòn đá gầy lửa, nướng thịt cá sống qua ngày. Hai quả trứng nở ra thành hai chú gà làm bạn với cô. Thấy thuyền cắm cờ đuôi nhau chạy qua đảo, gà cất tiếng:
“Ò... ó... o...
Phải thuyền quan trạng rước cô tôi về.”

   Thuyền ghé vào đảo, quan trạng gặp lại vợ hiền, về nhà, trạng nguyên mở tiệc chiêu đãi, có mặt hai người chị. Cuối bữa tiệc, quan trạng mới cho gọi vợ ra. Thấy em gái, hai người chị xấu hổ quá bèn lén đi biệt xứ.
 Phân tích truyện cổ tích Sọ Dừa 

III.  Truyện chấm dứt ở đó đúng với ý đồ của người kể và tâm lí của người nghe: Người ở hiền thì gặp lành. Một chuỗi sự việc diễn ra theo phép nhân quả thuận chiều với trục thời gian. Nhân vật, sự việc siêu nhiên thần kì giao hòa với con người, sự việc nơi dương thê khiến truyện hâp dẫn giúp người đọc cảm nhận, và phát triền lòng nhân ái ở mỗi người.

 

 

Mong rằng bài viết Sọ Dừa của .com sẽ giúp ích cho các bạn trong chương trình ngữ văn 6!