Hướng dẫn soạn bài Sang thu - Soạn văn 9

Câu 1. Sự biến đổi của đất trời sang thu được Hữu Thỉnh cảm nhận bắt đầu từ đâu và gợi tả qua những hình ảnh, hiện tượng gì?

    Sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu được cảm nhận tinh tế bắt đầu từ những tín hiệu chuyển mùa: “Bỗng nhận ra hương ổi. Phả vào trong gió se”. Gió se là ngọn gió nhẹ, khô và hơi lạnh. Trong ngọn gió ấy lúc này, có mang theo hương ổi, mùi thơm của hương ổi đang vào độ chín. Trước thời điểm giao mùa hạ - thu, nhà thơ một thoáng ngỡ ngàng và bâng khuâng vương vấn. Tâm trạng ấy thể hiện qua các từ bỗng, hình như. 

Câu 2. Phân tích sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ vè những biến chuyển trong không gian lúc sang thu. (Gợi ý: qua hương vị, qua sự vận động của gió, sương, của dòng sông, cánh chim, đám mây, qua nắng, mưa, tiếng sấm. Chú ý các từ ngữ phả vào, chùng chình, dềnh dàng...)

   Sự biến chuyển trong không gian lúc sang thu được nhà thơ Hữu Thỉnh cảm nhận qua nhiều yếu tố, nhiều giác quan và sự rung động thật tinh tế.

   - Bất chợt nghe mùi thơm cua ối đang vào độ chín phả vào ngọn gió nhẹ, khỗ và hơi lạnh.

   - Nơi đường thôn ngõ xóm, sương giăng mắc nhẹ nhàng chuyển động chầm chậm.

   - Dòng sông thanh thản trôi êm'dịu và những cánh chim bắt đầu vội vã như chuẩn bị cho chuyến thiên di tránh rét.

   - “Đám mây mùa hạ, vắt nửa mình sang thu"  thể hiện thật sinh động cảm giác giao mùa.

   - Nắng vần còn nhiều nhưng đả vơi dần những cơn mưa.

   Sự tinh tế của tác giả thể hiện trong những từ ngữ đầy gợi cảm: bỗng, phả vào, chùng chình, hình như, dềnh dàng, vắt nửa mình...

Câu 3. Theo em, nét riêng của thời điểm giao mùa hạ - thu này được Hữu Thỉnh thể hiện đặc sắc nhất qua hình ảnh, câu thơ nào? Em hiểu thế nào về hai dòng thơ cuối bài:

                                       Sấm cũng bớt bất ngờ

                                       Trên hàng cây đứng tuổi.

(Gợi ý:

- Ý nghĩa tả thực về thiên nhiên (hiện tượng sấm, hàng cây) lúc sang thu.

- Tính ẩn dụ của hình ảnh (sấm: những vang động bất thường của ngoại cảnh, cuộc đời; hàng cây đứng tuổi: con người đã từng trải).

   Học sinh tự chọn câu thơ, hình ảnh mè minh cho là đặc sắc để phân biệt. Riêng hai dòng thơ cuối bài:                                                       “Sâm cùng bởt bất ngờ

                                                 Trên hàng cây đứng tuổi"

có cách diễn tả độc đáo. Sấm là hlnh ảnh ẩn dụ chỉ vang I thường của ngoại cảnh, của cuộc đời. Hàng cây đứng tuổi cũng là hình ảnh ẩn dụ chỉ con người đã từng trải. Hai câu thơ có nhiều cách biến hàng cây đứng tuổi không còn bị bất ngờ, bị giật mình vì tiếng sấm khi lúc sang thu, đã bớt đi những tiếng sấm bất ngờ. Theo tác giả, Với ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, ông muốn gửi suy ngẫm của mình - khi con người dà từng trải thì cũng vững vàng trước những bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời. 

   Tags: soan ngu van