Phân tích giá trị tư tưởng và nghệ thuật của đoạn văn nói về Đại La

Đề bài: Phân tích giá trị tư tưởng và nghệ thuật của đoạn văn nói về Đại La là thắng địa - nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời

Bài làm

Sau một năm lên làm vua, vào năm 1010, Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư ra Đại La, sau đổi tên là Thăng Long. Đã ngót một nghìn năm trôi qua, Thăng Long - Hà Nội trở thành trái tim của đất nước Đại Việt, là niềm yêu mến, tự hào của dân tộc Việt Nam chúng ta.

Đọc phần hai “Chiếu dời đô", ta vô cùng xúc dộng trước cách nói và cách viết của Lý Thái Tổ về sự thuận lợi của thành Đại La, nơi mà nhà vua dời đô đến để xây dựng sự nghiệp lâu dài.

Lý Công Uẩn đã có một cái nhìn sáng suốt, sâu sắc và toàn diện về Đại La. Miền đất ấy không còn xa lạ nữa, vốn là kinh đô cũ của Cao Vương. “Đại Việt sử kí toàn thư” cho biết Cao Vương là Cao Biền, Đô hộ sứ Giao Châu đã xây thành Đại La vào năm 866.   

Về vị trí địa lí, Đại La “ở vào nơi trung tâm trời dất..., đã đúng ngôi nam bắc tây đông”. Về mặt địa thế, Đại La rất hùng vĩ bao la “được cái thế rống cuộn hổ ngồi”, “lại tiện hướng nhìn sông dựa núi”, “địa thế rộng mà bằng, cao mà thoáng”. Là một vùng đất lí tưởng: “dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi"

Từ miêu tả, tác giả bài chiếu đã dùng lối viết khẳng định và biểu cảm ca ngợi Đại La - Kinh đô mới của Đại Việt là “thắng địa” của đất Việt ta, là “chấn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước”, là “Kinh đô bậc nhất cùa đế vương muôn đời”.

Cái nhìn của Lý Thái Tổ mang tầm chiến lược vể Đại La - Thăng Long. Sau một nghìn năm, ta càng thấy rõ cách nhìn của nhà vua rất đúng đắn, sâu sắc.

Về nghệ thuật, "Chiếu dời đô" được viết bằng văn xuôi cổ, văn biền ngẫu. 'Ngôn ngữ trang trọng. Lời văn đẹp, giàu hình ảnh. Những vế đối rất chỉnh, gây ấn tượng: “Ở vào nơi trung tâm của trời đất; được cái thế rồng cuộn, hổ ngồi. Hoặc "Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng”. Các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm được kết hợp một cách hài hòa: “Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước, cũng là nơi Kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời”.

Thăng Long - Hà Nội là trái tim Tổ quốc, nơi ngàn năm văn vật. Thăng Long - Hà Nội là trung tâm chính trị, kinh tế, quốc phòng, văn hóa của đất nước ta. Đọc “Chiếu dời đô“ ta có thêm một cái nhìn sâu sắc, một tình yêu nồng hậu đối với Thăng Long mến yêu. 

Nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết:

“Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất,

Những buổi ngày xưa vọng nói về...”

(Đất nước)

“Chiếu dời đô“ là "tiếng đất" đang “rì rầm”, đã và đang “vọng nói về" cùng với mỗi chúng ta trên đường đi tới Ngày Mai, ấm no, hòa bình, ca hát.