Dựa vào văn bản Chiếu dời đô và Hịch tướng sĩ nêu vai trò người lãnh đạo...

Đề bài

Đề bài: Dựa vào văn bản Chiếu dời đô và Hịch tướng sĩ nêu lên vai trò của người lãnh đạo anh minh.

Hướng dẫn giải

    Trong mọi thời đại vai trò của người lãnh đạo có sự ảnh hưởng rất lớn. Người lãnh đạo anh minh, sáng suốt ắt sẽ đem lại những thắng lợi vẻ vang. Ngược lại những kẻ đầu óc hạn hẹp, tăm tối khi đứng đầu chỉ đem lại bi kịch cho toàn quân mà rộng hơn là thảm kịch cho cả đất nước. Qua văn bản Chiếu dời đô của Lý Công Uẩn và Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn ta lại càng thấy rõ hơn nữa tầm quan trọng của người đứng đầu.

    Trước hết, họ đều là những người lãnh đạo anh minh, sáng suốt, nhìn nhận tình hình hết sức chính xác. Lý Công Uẩn ngay từ khi lên ngôi đã nhận ra vấn đề lớn nhất của đất nước lúc bấy giờ là việc định đô ở Hoa Lư không còn phù hợp. Ông nhận thấy rằng trong cổ kim đông tây đã có không ít các triều đại phải chuyển dời kinh đô để vận nước lâu dài, ví như vua Bàn Canh nhà Thương, nhà Chu đã nhiều lần chuyển dời. Gần hơn hai triều đại Đinh và Tiên Lê cố thủ nơi rừng sâu nên vận nước khó khăn, dễ bị suy yếu. Chính bởi vậy, trong ông đã dấy lên mong mỏi tìm ra nơi định đô mới cho toàn dân tộc.

    Đối với Trần Quốc Tuấn ông viết bài hịch này bởi nguy cơ chiến đấu với quân Mông Nguyên lần thứ hai đang đến gần. Bài hịch để khích lệ lòng yêu nước và để các tướng sĩ học theo cuốn Binh thư yếu lược do ông soạn thảo. Ông đã nêu lên nhiều dẫn chứng về những vị tướng sẵn sàng xả thân vì nước như Do Vụ, Kỉ Tín, Dự Nhượng,… Từ đó ông nêu lên thực tế, khi quân Mông Nguyên tràn sang chúng sẵn sàng “uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ, thác mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa, để thỏa lòng tham không cùng, giả hiệu Vân Nam Vương mà thu bạc vàng, để vét của kho có hạn”. Chúng vô cùng hung hãn, ngang nhiên phách lối như vậy, còn binh sĩ của ta lại thờ ơ không quan tâm đến việc chính sự của đất nước. Họ chỉ ham mê những trò chơi tầm thường, mê hát, mê chọi gà, chơi cờ, vui thú điền viên,… và khi giặc đến cựa gà không đâm thủng áo giáp giặc, chén rượu không thể làm giặc say chết, tiếng hát không thể làm giặc điếc tai… Đến khi ấy sự nghiệp ngàn năm cha ông để lại cũng mất, gia đình li tán, ta cùng các ngươi sẽ phải bỏ mạng và mang tiếng xấu muôn đời. Đó quả là thực tế đáng buồn.

    Từ việc nhìn nhận một cách chính xác tình hình của đất nước, những vị chủ tướng, những người lãnh đạo anh minh đã đưa ra những quyết định hết sức chính xác. Chính nhờ những quyết định đó đã đem lại sự vững bền cho đất nước, sự bình yên cho dân tộc.

    Lý Công Uẩn đã xác định được việc làm cấp thiết của mình lúc này là phải dời đô đến một nơi khác, bằng sự am tường của mình ông đã quyết định dời đô về kinh thành Thăng Long – nợi hội tụ tinh khí của trời đất. Ở đây hội tụ đầy đủ những yếu tố thuận lợi: “ở vào nơi trung tâm trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cứ khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa”. Từ những suy xét kĩ lưỡng đó, Lý Thái Tổ đã có quyết định đúng đắn rời kinh đô về kinh thành Thăng Long.

    Trần Quốc Tuấn trên cương vị là một chủ tướng, sau những phân tích đúng sai, thiệt hơn, đã đưa ra những lời khuyên chân thành, sâu sắc với những quân sĩ dưới quyền của mình: “Nay ta chọn binh pháp các nhà hợp làm một quyển gọi là Binh thư yếu lược. Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này, theo lời dạy bảo của ta, thì mới phải đạo thần chủ; nhược bằng khinh bỏ sách này, trái lời dạy bảo của ta, tức là kẻ nghịch thù”. Và từ chính trong thực tiễn đã cho thấy rằng nhờ những lời răn đe, nhờ cuốn sách Binh thư yếu lược mà quân ta đã giành thắng lợi vẻ vang trước quân Mông Nguyên xâm lược hung hãn lần thứ hai.

    Chỉ với hai dẫn chứng hết sức ngắn ngủi về một vị vua anh minh, về một tướng tài của Đại Việt, ta cũng đã có thể thấy vai trò, ý nghĩa của người đứng đầu. Họ chính là tinh hoa, là yếu tố quyết định đến sự thành bại của mỗi trận đấu, sự tồn vong của mỗi dân tộc.