Dàn ý cảnh ngày hè: Nội dung, Nghệ thuật và phong cách thơ

     Cảnh ngày hè là tác phẩm tiêu biểu nằm trong chương trình giảng dạy lớp 10 tập 1. Dàn ý cảnh ngày hè tập trung nêu lên luận điểm chính, các luận cứ cơ bản và những nét nổi bật trong nội dung, nghệ thuật thuộc phong cách thơ Nguyễn Trãi. Nhờ đó, bạn có thể vận dụng vào các bài học mà không cần lo bài quá dài hay quá khó học.

Dàn ý cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi

Mở bài dàn ý cảnh ngày hè

Giới thiệu về tác giả:

-     Tác phẩm thuộc phong cách thơ Nguyễn Trãi.

-     Nguyễn Trãi không chỉ là một nhà chính trị, nhà quân sự - ngoại giao, mà còn là một nhà thơ kiệt xuất của văn học Việt Nam. Ông được công nhận là danh nhân văn hóa thế giới với sự nghiệp văn học đồ sộ.

Dẫn vào tác phẩm:

-     Nguyễn Trãi để lại cho đời nhiều tác phẩm ghi dấu ấn sâu đậm, một trong số đó có “Cảnh ngày hè” trích từ “Quốc âm thi tập”.

-     Bài thơ là bức tranh ngày hè được vẽ nên từ ngòi bút tài hoa của Nguyễn Trãi, ẩn trong đó là tâm tư của nhà thơ, là ước nguyện thầm kín muốn gửi gắm.

Xem thêm:

Top 3 cảnh mở bài Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi hay nhất

Soạn cảnh ngày hè ngắn gọn, hay nhất

Thân bài dàn ý bài thơ cảnh ngày hè

Hoàn cảnh sống của Nguyễn khi về ở ẩn

    + “Rồi”: Là một từ cổ có ý nghĩa là rảnh rỗi, nhàn hạ 

    + “Ngày trường”: ( Trường: dài) Ngày dài, chỉ khoảng thời gian rảnh rỗi

    + Hóng mát: Đây là hoạt động an nhàn, thư thái

 -> Tâm thế an nhàn, thảnh thơi không lo nghĩ của tác giả. 

Phân tích về bức tranh trong cảnh ngày hè

-     Bức tranh cảnh ngày hè với bức tranh thiên nhiên ngày hè rực rỡ: 

    + Cây hòe có sức sống mãnh liệt, tán là xanh che phủ cả khoảng không gian 

    + Sắc đỏ của cây lựu tô đậm thêm cho khung cảnh 

    + Hương hoa sen tỏa ngát 

–> Cảnh vật tươi tắn, tràn đầy sức sống. Tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, yêu thiên nhiên.

-     Vẻ đẹp bức tranh cuộc sống: 

    + Nguyễn Trãi dùng nhiều từ Hán Việt như ngư phủ, cầm ve, tịch dương kết hợp với những từ thuần Việt tạo nên vẻ đẹp mộc mạc, bình dị

    + Cuộc sống được tác giả cảm nhận bằng âm thanh: Âm thanh từ làng chợ cá, của tiếng ve râm ran...

    + Từ láy: đùn đùn, lao xao, dắng dỏi…

-> Không gian xôn xao, náo nức 

    + Động từ: rợp, đùn, tiễn đưa... khiến cho người đọc thấy được cảm giác sức sống trỗi dậy của cảnh vật mùa hè 

    + Nhà thơ sử dụng từ láy tượng thanh “lao xao” 

–     Âm thanh của những phiên chợ cá, “dắng dỏi” 

–     Âm thanh của tiếng ve, kết hợp với việc đảo cấu trúc câu đã nhấn mạnh những âm thanh bao trùm làng quê. 

→ Cuộc sống sôi động, ồn ào, tràn đầy sức sống và âm thanh. 

⇒ Cả thiên nhiên và con người hiện lên tràn đầy sức sống, xôn xao và nhộn nhịp

Phiên chợ chiều ồn ã và lao xao

-     Nhà thơ đã cảm nhận cái tinh tế  ngày hè bằng thị giác và thính giác: 

    + Tán lá xanh của cây hòe, màu đỏ rực của thạch lựu, tiếng ve kêu ran và hình ảnh người dân làng chài mỗi sớm thức dậy và bóng người kéo lưới buổi chiều tà.

     + Ngày hè cảm nhận qua thính giác khi Nguyễn Trãi nghe thấy được hương sen thoảng theo gió 

-> Tâm hồn nhà thơ Nguyễn Trãi được hòa vào thiên nhiên, từ đó suy ra tác giả là người rất yêu đời và yêu cuộc sống. 

-    Tình yêu nước thương dân: 

    + “Dẽ” là từ cổ nghĩa là lẽ, lẽ ra 

    + “Ngu cầm” là cây đàn của vua Nghiêu vua Thuấn. Đây là điển cố quen thuộc của Trung Hoa khi kể về thời đại Nghiêu Thuấn – Những ông vua nhân từ đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. Hằng ngày vua Nghiêu Thuấn thường đem đàn ra gảy khúc nam phong ngợi ca cảnh thái bình.

-> Ước muốn có được cây đàn để ca ngợi khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp và cuộc sống vui tươi trên quê hương ông, niềm vui sướng, hạnh phúc của tác giả khi được sống hòa hợp cùng thôn quê. 

    + Câu thơ cuối cùng thể hiện ước mơ được thấy cảnh thanh bình, ấm no trên đất nước. 

=> Nguyễn Trãi dù sống trong cảnh thanh nhàn nhưng vẫn nặng lòng với dân với nước. Ông ước mơ về cuộc sống no đủ, ấm áp sung túc không chỉ trên quê hương, đất nước mình.

Không gian đầy màu sắc và hương thơm trong Cảnh ngày hè

-     Nghệ thuật: 

    + Giọng điệu trữ tình, sâu lắng, nghệ thuật tả sinh động 

    + Thể thơ sáng tạo, phá cách thất ngôn xen lục ngôn 

    + Ngôn ngữ thơ phong phú, đa dạng vừa có lớp từ Hán Việt vừa có lớp từ thuần Việt, sử dụng nhiều từ đắc tạo nên vẻ đẹp vừa trang trọng vừa bình dị 

    + Sử dụng các điển tích, điển cố 

Kết bài dàn ý cảnh ngày hè

-    Nhấn mạnh tình yêu thiên nhiên, ca ngợi đức tính tốt đẹp của tác giả.