Nhận xét: Tinh thể đường tan trong nước tạo dung dịch trong suốt, không phân biệt được đâu là đường đâu là nước.
Kết luận:
- Chất tan: Đường
- Dung môi: Nước
- Dung dịch: Nước đường

b) Thí nghiệm 2: Tính tan của dầu ăn và xăng trong nước

Một số hình ảnh minh họa tính tan của dầu ăn và xăng trong nước

Dầu ăn không hòa tan trong nước

Hình 2: Dầu ăn nổi trên mặt nước

Xăng nổi lên trên biển

Hình 3: Xăng nổi lên trên biển

Các em chú ý quan sát hiện tượng quan sát được khi cho dầu ăn vào nước và trong dung môi hữu cơ như xăng, CCl_{4, ...}

Video 1: So sánh sự hòa tan dầu ăn trong dung môi hữu cơ

Nhận xét: Dầu ăn không hòa tan trong nước nhưng lại tan được trong dung môi hữu cơ như xăng, CCl_4,...
Kết luận:
- Dung môi: là chất có khả năng hòa tan chất khác để tạo thành dung dịch
- Chất tan: là chất bị hòa tan trong dung môi
- Dung dịch là hỗn hợp đồng nhất giữa dung môi và chất tan

1.2. Dung dịch chưa bão hòa. Dung dịch bão hòa

Dung dịch chưa bão hòa

Hình 4: Dung dịch chưa bão hòa và bão hòa

Nhận xét:
- Ở giai đoạn đầu: ta được dung dịch đường, dung dịch này vẫn có thể hòa tan thêm đường ⇒ Dung dịch chưa bão hòa
- Ở giai đoạn sau: cứ hòa tan mãi đường thì đến thời điểm không thể hòa tan thêm được nữa ⇒ Dung dịch bão hòa
Kết luận: Ở nhiệt độ xác định:
- Dung dịch chưa bão hòa là dung dịch có thể hòa tan thêm chất tan
- Dung dịch bão hòa là dung dịch không thể hòa tan thêm chất tan

1.3. Làm thế nào để quá trình hòa tan chất rắn trong nước xảy ra nhanh hơn?

a) Khuấy dung dịch

Khuấy dung dịch tạo ra tiếp xúc mới giữa phân tử chất rắn và các phân tử nước ⇒ Sự hòa tan diễn ra nhanh hơn

Khuấy dung dịch làm tăng sự hòa tan

Hình 5: Sự hòa tan diễn ra nhanh hơn khi khuấy

b) Đun nóng dung dịch

Ở nhiệt độ càng cao, các phân tử chuyển động càng nhanh làm tăng số lần va chạm giữa các phân tử nước và bề mặt chất rắn ⇒ Sự hòa tan diễn ra nhanh hơn

đun nóng dung dịch làm tăng sự hòa tan

Hình 6: Sự hòa tan diễn ra nhanh hơn khi đun nóng dung dịch

c) Nghiền nhỏ chất rắn

Nghiền nhỏ chất rắn làm tăng diện tích tiếp xúc giữa chất rắn và phân tử nước ⇒ Kích thước của vật rắn càng nhỏ thì sự hòa tan diễn ra càng nhanh

Nghiền nhỏ chất rắn làm tăng sự hòa tan

Hình 7: Sự hòa tan diễn ra nhanh hơn khi nghiền nhỏ chất rắn

Bài 1:

Biết rằng ở nhiệt độ phòng thí nghiệm (20⁰C) 10g nước có thể hòa tan tối đa 20g đường; 3,6g muối ăn.

a) Trộn 15 g đường vào 10g nước ta thu được dung dịch bão hòa chưa? Vì sao?

b) Trộn 4,5g muối vào 10g nước ta thu được dung dịch bão hòa chưa? Vì sao?

Hướng dẫn:

a) 10g nước hòa tan tối đa 20g đường mà đề cho có 15 gam đường. Vậy ta thu được dung dịch chưa bão hòa.

Dung dịch chưa bão hòa

b) 10g nước hòa tan tối đa 3,6g muối ăn mà đề cho những 4,5 gam muối. Vậy ta thu được dung dịch bão hòa.

dung dịch đã bão hòa

3. Luyện tập Bài 40 Hóa học 8

3.1. Trắc nghiệm

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 8 Bài 40 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

Câu 1:
Dung dịch là hỗn hợp:
- A. Chất rắn trong chất lỏng
- B. Chất khí trong chất lỏng
- C. Đồng nhất của chất rắn và dung môi
- D. Đồng nhất của chất tan và dung môi
Câu 2:
Khi hoà tan 100ml rượu êtylic vào 50ml nước thì:
- A. Rượu là chất tan và nước là dung môi
- B. Nước là chất tan và rượu là dung môi
- C. Nước và rượu đều là chất tan
- D. Nước và rượu đều là dung môi
Câu 3:
Làm sao để quá trình hòa tan chất rắn vào nước diễn ra nhanh hơn?
- A. Khuấy dung dịch
- B. Đun nóng dung dịch
- C. Nghiền nhỏ chất rắn
- D. Cả ba cách đều được
Câu 4:
Hòa tan 3 gam muối NaCl vào trong nước thu được dung dịch muối 5%. Chất tan là:
- A. Muối NaCl
- B. nước
- C. Muối NaCl và nước
- D. Dung dịch nước muối thu được