Ở một loài côn trùng, cặp NST giới tính ở giới cái là XX, giới đực là XY, tính mạng màu sắc cánh.

* Hướng dẫn giải

Phương pháp:

Bước 1: Xét tỉ lệ kiểu hình $\to$ tìm quy luật di truyền chi phối, quy ước gen.

Bước 2: Viết sơ đồ lai

Bước 3: Xét các phát biểu

Cách giải: 

F₁ toàn cánh đen. 

F_a có tỷ lệ kiểu hình 3 trắng :1 đen $\to$ tính trạng tương tác theo kiểu tương tác bổ sung:

A-B-: cánh đen; A-bb/aaB-/aabb: cánh trắng

Tỉ lệ kiểu hình ở 2 giới khác nhau $\to$ 1 trong 2 gen quy định màu cánh nằm trên NST giới tính X

P: $AA{X}^B{X}^B\times aa{X}^{b}Y\to Aa{X}^B{X}^b:Aa{X}^{B}Y$

$Aa{X}^{B}Y\times aa{X}^b{X}^b\to F_a:\left(Aa:aa\right)\left(X^B{X}^b:X^{b}Y\right)\to$2 con đực cánh trắng :1 con cái cánh đen : 1 con cái cánh trắng

Cho $F_1\times F_1:Aa{X}^B{X}^b\times Aa{X}^{B}Y\to \left(1AA:2Aa:1aa\right)\left(X^B{X}^B:X^B{X}^b:X^{B}Y:X^{b}Y\right)$

$6A-X^{B}X-:3A-X^{B}Y:3A-X^{b}Y:1aa{X}^{B}X-:1aa{X}^{B}Y:1aa{X}^{b}Y$

Xét các phát biểu:

(1) đúng 

(2) đúng, số con cánh trắng ở F₂: $1-\frac{3}{4}A-\times \frac{3}{4}{X}^B-=\frac{7}{16}$: số con đực cánh trắng: 

$\frac{1}{4}aa\times \frac{1}{4}{X}^{B}Y+\frac{3}{4}A-\times \frac{1}{4}{X}^{b}Y+\frac{1}{4}aa\times \frac{1}{4}{X}^{b}Y=\frac{5}{16}\to$tỉ lệ này là 5/7

(3) đúng, số con cánh đen ở F₂: $\frac{3}{4}A-\times \frac{3}{4}{X}^B-=\frac{9}{16}$;số con cái cánh đen: $\frac{3}{4}A-\times \frac{2}{4}{X}^B{X}^{-}=\frac{6}{16}\to$ tỷ lệ này là 2/3

(4) sai, số con đực là 1/2; số con đực cánh trắng: 5/16 (đã tính ở ý II) $\to$ tỷ lệ cần tính là 5/8. 

Chọn D.